Heimsmet ķ hafķsleysi

Nś er sį tķmi įrsins sem hafķsinn ķ noršurhöfum ętti aš vera ķ sķnu įrlega hįmarki og žvķ tilvališ aš skella ķ smį stöšuyfirlit. Įšur en komiš er aš sjįlfum hafķsnum er žó įgętt aš kķkja į hitafariš sem hefur lengst af ķ vetur einkennst af talsveršum hlżindum yfir Noršur-Ķshafinu eins og sjį mį į kortinu sem sżnir frįvik frį mešalhita sķšustu 90 daga. Žrįtt fyrir rauša litinn er samt hörkufrost žarna uppfrį. Munurinn er žó sį aš hörkufrostiš er öllu mildara en venjulega og Noršur-Ķshafiš er eftir sem įšur algerlega huliš hafķs. Vegna "hlżindanna" ętti ķsinn hinsvegar aš žykkna eitthvaš minna žennan vetur sem gęti haft sitt aš segja žegar kemur aš sumarbrįšnuninni.

Heimshiti 90 dagar

Śtbreišslu ķssins um žessar mundir mį sjį hér į kortinu. Žaš sem helst einkennir stöšuna nśna er mjög lķtill ķs umhverfis Svalbarša og noršur af Barentshafi en žar spila inn ķ hin miklu hlżindi sem veriš hafa į noršurslóšum ķ vetur. Hafķs 18.mars2016Reyndar hefur ķsinn varla nįš aš noršurströndum Svalbarša ķ vetur sem er eiginlega mjög spes. Ķsinn hefur einnig haldiš sig vķšsfjarri Ķslandsströndum ķ vetur. Vindįttir ķ Gręnlandssundi hafa veriš okkur hagstęšar en almennt er žó ekki mikill lišssafnašur af hafķs til stašar til aš herja į okkur og lišsauka ekki aš vęnta mišaš viš vķgstöšuna noršar. Hinsvegar vill svo til aš hafķsinn hefur nįš sęmilegri śtbreišslu mišaš viš mešallag į svęšum sem eru fjęrst Noršurpólnum. Žar į ég viš hafssvęšin vestur af Nżfundnalandi og einnig alveg hinumegin, viš Okhotskhaf sem liggur į milli Kamtsjatkaskaga og Japanseyja, en žaš er reyndar sį stašur į noršurhveli sem kaldastur hefur veriš ķ vetur, mišaš viš mešallag. Įstandiš į sjįlfu Noršur-Ķsahafinu skiptir žó mestu mįli žegar bręšsluvertķšin aš sumarlagi hefst enda mun flestallt annaš brįšna fljótt örugglega fyrri part sumars.

Samanlagt hefur śtbreišsla hafķssins į Noršurhveli veriš meš minnsta móti allt frį įramótum og stundum sś lęgsta mišaš viš sķšustu 10 įr, eins og sést į lķnuritinu frį NSIDC. Brśna lķnan stendur fyrir įriš 2016 en mešalśtbreišsla įranna 1981-2010 er sżnd meš grįrri lķnu. Lęgsta hįmarksśtbreišsla sem męlt hefur var reyndar ķ fyrra en žaš er ekki alveg śtséš meš hįmarkiš ķ įr žegar žetta er skrifaš. Enn er žó möguleiki aš hįmarkiš verši lęgra ķ įr. Žaš er žó tępt vegna noršanįtta viš Svalbarša žessa dagana en žęr hafa reyndar veriš sjaldgęfar ķ vetur.

Hafķsshįmark 2016
Reyndar eru til żmsir męlikvaršar ķ sambandi viš hafķsinn og žaš mętti lengja žessa bloggfęrslu meš žvķ aš tala um žykktarmęlingar og flatarmįlsmęlingar sem reyndar segja svipaša sögu og śtbreišslan. Žaš mį žó nefna eitt met sem klįrlega var sett ķ vetur en žaš var ķ febrśar žegar samanlagt flatarmįl hafķssins į sušur- og noršurhveli męldist žaš minnsta frį upphafi nįkvęmra gervitunglamęlinga 1979. Slķkt met er eiginlega bara hęgt aš setja ķ febrśar žegar hįsumar er į sušurhveli og hafķsinn žar er minnstur. Aš žessu sinni fór žaš svo aš sumarķsinn į sušurhveli var meš minna móti eftir nokkurra įra hlé og žegar žaš fór saman viš óvenjulitla febrśarśtbreišslu į noršurhveli var metinu nįš. Žaš mį kannski kalla žetta "heimsmet ķ hafķsleysi" en ég višurkenni aš žaš er heldur mikil ęsifréttamennska aš setja žaš ķ fyrirsögn. Lķnuritiš er hluti af stęrra lķnuriti af sķšunni Cryosphere Today og nęr žar alveg aftur til 1979, sem breytir žó ekki metinu.

Heimsmet ķ hafķssleysi

Myndir og heimildir:
http://www.esrl.noaa.gov/psd/map/images/rnl/sfctmpmer_90b.rnl.html
http://arctic.atmos.uiuc.edu/cryosphere/
http://nsidc.org/arcticseaicenews/

 


Svakalega hlżtt yfir jöršinni ķ febrśar

Ég minntist eitthvaš į žaš ķ lok janśar aš fróšlegt yrši aš sjį hvernig gervitunglamęlingar į hita jaršar myndu bregšast viš El-Nino įstandinu ķ Kyrrahafinu. Nś eru tölur fyrir febrśarmįnuš komnar ķ hśs og nišurstašan er skżr: Stórt stökk upp į viš og svo mikiš reyndar aš enginn mįnušur, frį upphafi gervitunglamęlinga įriš 1979, męlist meš meira frįvik frį mešalhita. Žetta mį sjį į lķnuritinu sem sżnir žróun hitans ķ nešri hluta lofthjśps en samkvęmt gervitunglamęlingum UAH (University of Alabama in Huntsville) męldist febrśar 0,83°C yfir mešallagi. UAH er annar tveggja ašila sem framkvęmir svona gervitunglamęlingar. Hinir ašilarnir koma frį Kalifornķu og skammstafast ķ daglegu tali RSS (Remote Sensing System). Žeir hafa einnig birt sķnar febrśartölur og er žęr reyndar enn hęrri eša +0,97°C.

UAH febrśar 2016

Fram aš žessu höfšu hlżindi fyrri hluta įrs 1998 boriš höfuš og heršar yfir ašrar uppsveiflur og gnęft yfir allt annaš eins og illsigranlegur hraundrangi sem minnir śtlitslega į žann sem finna mį ķ Öxnadal. Nś er hins vegar kominn annar toppur, enn hęrri. Spurning er sķšan hvort toppnum sé nįš ķ ljósi žess aš žaš var aprķlmįnušur sem toppaši įriš 1998. Žaš er žó vel mögulegt aš toppnum sé nįš nśna en óvenjumikil hlżindi į noršurslóšum eiga sinn žįtt aš hlżindum aš žessu sinni og hefur hafķsinn einmitt fengiš aš kenna į žvķ. Sumir binda žó vonir viš komandi La Nina įstand sem óhjįkvęmilega tekur viš nęsta vetur og ljóst aš hitaferillinn skilar sér žį aftur nišur – jafnvel nišur fyrir nślliš.

Nś er žaš svo aš vantrśarmönnum um hlżnun jaršar af mannavöldum, hefur veriš tķšrętt um aš ekkert hafi hlżnaš į jöršinni ķ einhver 18 įr. Sś fullyršing hefur einmitt veriš rökstudd śtfrį nišurstöšum gervitunglaathugana į vegum UAH og RSS sem ber nokkuš vel saman nś um stundir. Žaš eru einmitt 18 įr sķšan sķšasta stóra uppsveifla var ķ hitagögnum žessara ašila og eins og nś kom sś mikla uppsveifla ķ kjölfar mjög öflugs El Nino įstands ķ Kyrrahafinu. Hitatoppurinn nśna kemur žvķ ekki į óvart. Žaš mį segja aš fastlega hafi veriš bśist honum enda bśiš aš vera öflugt El Nino įstand undanfariš og vitaš aš hiti ķ nešri hluta lofthjśps er mjög nęmur fyrir žessum El Nino/LaNina sveiflum ķ Kyrrahafinu. 18 įra pįsunni ķ žessum gagnaröšum er allavega lokiš, hvaš sem sķšar veršur.

Um įreišanlega gervitunglagagna umfram hefšbundnar męlingar į jöršu nišri mį alltaf deila enda er eitthvaš gert af žvķ. Žęr gagnarašir sem byggja į męlingum į jöršu nišri sżna heldur meiri hlżnun eftir 1998 og samkvęmt žeim var įriš 2015 afgerandi hlżjasta įriš. Gervitungl męla ekki hitann viš yfirborš jaršar en leggja ķ staš žess įherslu hitann ķ 1 til 8 km hęš. Žetta er žvķ alls ekki sama loftiš sem er veriš aš męla. Bįšar ašferširnar segja žó sķna sögu en eiga vissulega bįšar viš sķn vandamįl aš strķša, žurfa leišréttinga viš og eru sķfellt ķ endurskošun. UAH gagnaröšin sem nś er ķ notkun heitir t.d. Version 6,0 beta5. Žaš mį koma fram aš umsjónarmenn hennar eru žekktir sem vel volgir efasemdamenn um hlżnun jaršar af mannavöldum og eru žvķ ķ mismiklum metum eftir žvķ hver dęmir. Sķšasta stóra endurskošunin kom fram ķ fyrra og er ennžį ķ prufukeyrslu. Ķ žeirri endurskošun var hiti sķšustu įra lękkašur dįlķtiš žannig aš hlżnunin eftir 1998 varš nįnast engin. UAH gagnaröšin varš žar meš lķkari RSS gagnaröšinni sem einmitt sżndi litla eša enga hlżnun eftir 1998. Teikn eru žó į lofti um aš RSS-menn séu aš uppfęra sķna gagnaröš ķ įtt til meiri hlżnunar eftir 1998 og žį meira ķ įttina aš athugunum į jöršu nišri. Žeir sem taka saman gögn um žróun hita yfirboršs jaršar hafa einnig gengiš ķ gegnum sķnar endurskošanir og žį gjarnan ķ įtt til meiri hlżnunar, eins og tilfelliš var į sķšasta įri (t.d. NASA-Giss, NOAA og HadCrud). Sjįlfsagt hafa menn sķnar įstęšur fyrir žessum endurskošunum. Ķ tilfelli gervitunglamęlinga eru menn til dęmis aš glķma viš misgömul og misįreišanleg gervitungl ķ žessum nįkvęmisvķsindum (sbr. greinargerš frį Roy Spencer hjį UAH: Version 6.0 of the UAH Temperature Dataset Released og žessi tilkynning frį RSS: Release of RSS V4.0 TMT and TTT Air Temperature Data)


En flękjum žetta ekki meira. Hlżjasti mįnušur ķ sögu gervitunglamęlinga er nżlišinn febrśar – og śr žvķ aš žeir hjį UAH segja žaš žį hlżtur žaš aš vera rétt. Nišurstöšur athugana į jöršu nišri liggja fyrir sķšar ķ mįnušinum.

Best aš enda žetta į myndinni hér aš nešan frį honum Bob Tisdale žar sem borin er saman hitažróun jaršar frį 1979 til janśar 2016 samkvęmt athugunum gervitungla og yfirboršsmęlinga. (Ath. hér er febrśar 2016 ekki kominn inn)

Graf Bob Tisdale


Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband