Hafísinn á norðurpólnum í sæmilegu ástandi

Þá er komið að hafístíðindum, en Bandaríska hafísrannsóknarstofnunin National Snow and Ice Data Center (NSIDC) birti núna nýlega yfirlit um það hvernig hafísnum reiðir af á Norðuríshafinu þessa dagana. Núna virðast menn gera sér grein fyrir því að hafíslagmarkið frá því síðasta haust verði ekki endurtekið, en eins og frægt er þá hafði aldrei á okkar tímum verið eins lítill hafís þarna norðurfrá eins og í fyrra. Því er þó spáð að hafísinn verði samt vel undir meðallagi í haust og sennilega nálægt því sem hann var árin 2005 og 2002.

Myndin til vinstri sýnir útbreiðslu hafíssins þann 3. ágúst. 

Ef maður les yfirlitið frá þeim má ef til vill greina dálítil vonbrigði með stöðu mála en hafísinn er einn af þeim þáttum í náttúrunni sem þykja góður mælikvarði á þróun hitastigs á jörðinni. Þeir sem hafa verið að boða loftslaghlýnun hafa svona heldur átt undir högg að sækja undanfarið því lítið hefur frést af hitabylgjum og hækkandi hitastigi svona almennt í heiminum, nema kannski hér á Íslandi.

Undanfarið ár hefur yfirleitt verið frekar kalt á jörðinni og ekki síst á norðurpólnum og því ekki óeðlilegt að hafísinn eflist við það. Veður og vindar á norðurpólnum hafa líka verið allt öðruvísi en í fyrra og ólíkt því sem gerðist þá, en ein afleiðing þess sýnist mér vera sú að núna hefur lítið af hafís borist í gegnum Fram-sund á milli Austur-Grænlands og Svalbarða og því mjög lítill ís við Austur Grænland, sem gæti þýtt að lítill hafís verði hér við Ísland næsta vetur. Í fyrra hinsvegar streymdi hafísinn út sundið, sem skýrir að hluta hvers vegna svo lítið var eftir af hafís á sjálfu Norðuríshafinu í fyrrahaust.

Með þessum mikla hafís sem streymdi þarna suður eftir í fyrra hefur hugsanlega fylgt óvenju mikill fjöldi af ísbjörnum sem síðan hafa þvælst um og það er kannski skýringin á því hversvegna a.m.k. tveir þeirra hafa orðið strandglópar hér á Íslandi. (Tilgáta og pæling frá mér) 

En svo ég snúi mér aftur að hafísspánni, þá gera NSIDC menn sér þó enn dálitlar vonir um að hafíslágmarkinu verði samt náð, sérstaklega vegna þess hve ungur og þunnur ísinn er. Norðurpóllinn sjálfur gæti hugsanlega orðið íslaus eins og var verið að spá í sumar, en þá er auðvitað bara verið að tala um Norðurpólinn sjálfan en ekki ísinn eins og hann leggur sig.

Hér kemur svo spáin um framhaldið í haust. Rauða línan sýnir hafísinn árið 2007 en bláa línan útbreiðsluna árið 2008 og mismunandi horfur næstu vikur.

Yfirlitið frá NSIDC má annars sjá hér: http://nsidc.org/arcticseaicenews/

 

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 5.8.2008 kl. 15:09]

Já, það er athyglisvert að heimsendaspámennirnir verða fyrir vonbrigðum ef spár þeirra ganga ekki eftir

[Emil Hannes Valgeirsson, 5.8.2008 kl. 17:55]

Þetta með vonbrigðin hjá þeim er nú reyndar bara ágiskun hjá mér. En í þessum málum er auðvitað dálítið áróðustríð í gangi sem litar umræðuna og á það bæði við um svokallaða „heimsendaspámenn“ og „afneitunarsinna“.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 5.8.2008 kl. 18:26]

Ég veit nú ekki um neinn "afneitunarsinna". Hins vegar veit ég um nokkra "efasemdarmenn" og ég er einn þeirra.

Það neitar því t.d. enginn (held ég) að jörðin hefur hitnað um að meðaltali 0,7 gráður sl. 100 ár. En heimsendaspámennirnir virðast afneita því að hlýnunin hefur stöðvast sl. 9 ár.

[Emil Hannes Valgeirsson, 5.8.2008 kl. 19:54]

En það eru sennilega heldur ekki margir sem kalla sig heimsendaspámenn þótt þeir hafi sínar áhyggjur af framtíðinni, en þetta eru svona orð sem menn nota um skoðannaandstæðinga sína. Ég veit ekki hver framtíðin verður en spurningin er sú hvort þessi 9 ára stöðvun í hlýnun sé tímabundið hlé eða merki um viðsnúning, af því leiti get ég líka kallast efasemdarmaður.

Það verður samt að hafa í huga að á þessum sl. 100 árum hafa komið sambærileg tímabil þar sem engin hlýnun hefur átt sér stað, jafnvel kólnun, enda margir þættir sem hafa áhrif.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 5.8.2008 kl. 20:18]

Sammála

[Ágúst H Bjarnason, 5.8.2008 kl. 22:37]

Mér finnst tónninn hjá NSIDC dálítið undarlegur, jafnvel pínulítið óvísindalegur. Það er eins og einhver vonbrigði skíni í gegn. Þeir voru búnir að spá íslausum norðurpól í september, en nú eru aðeins nokkrar vikur til stefnu...

Það er einhver Breti sem tók þá svo trúanlega að hann ætlar að sigla á Kajak til norðurpólsins frá Svalbarða. Hann áætlar að leggja af stað 29. ágúst og hafa með 192 þjóðfána til að setja upp á norðurpólnum til að mótmæla hnatthlýnun. Sjá t.d. umfjöllun hér. 

[Emil Hannes Valgeirsson, 6.8.2008 kl. 00:07]

Það hafa margir oftúlkað þessar spár um hugsanlegan íslausan norðurpól og ég veit ekki hvernig Bretinn ætlar að fara að því að sigla frá Svalbarða því þar norðurfrá virðist ísinn vera einna þéttastur. Bráðnunin er hinsvegar meiri úr hinni áttinni eins og í fyrra og á sennilega eftir að verða talsverð þar á næstunni, sjáum til hvernig það endar.