Hringurinn umhverfis Mt. Egmont

Á vefnum Earth Observaory sem er á vegum NASA fann ég um daginn þessa áhugverðu mynd sem tekin var úr gervitungli á flugi þess yfir Nýja Sjálandi. Þarna getur að líta eldkeiluna Mt. Egmont sem stendur í miðjunni á furðu reglulega hringlaga svæði sem er dekkra en landssvæðið allt þar í kring. Svæðið umhverfis eldfjallið er merkt Egmont National Park eða Egmont þjóðgarður. Fyrir utan eitt stórt útbrot á einni hlið hringsvæðisins er þetta eiginlega full reglulegt fyrirbæri til að geta verið náttúrulegt - eða hvað? Og hvað er þetta? Hraun, skógur, eða eitthvað annað – ummerki geimvera kannski? Nánar um það undir myndinni.

Jú, auðvitað er það mannskepnan sem kemur hér við sögu, náttúran kann ekki að búa til svona regluleg hringlaga svæði á yfirborði jarðar. Um aldamótin 1900 var sem sagt ákveðið vernda allt skógi vaxið svæði innan 10 kílómetra frá toppi fjallsins en það má gefa sér að eldfjallajarðvegurinn þarna sé sérlega næringarríkur og eftirsóttur fyrir hvers konar ræktun. Menn hafa sjálfsagt ekkert verið að spá í það þarna fyrir rúmum 100 árum hvort þetta sé fallegt eða ekki séð utan úr geimnum en svona lítur svæðið allavega út í dag 114 árum síðar.

Sé farið nær yfirborðinu sést þetta betur, með hjálp Google maps.

Ljósmyndin hér að neðan er þó kannski best. (Fengin af vefnum www.bellblock.co.nz)

Annars er um þetta eldfjall að segja að hæð þess er 2.518 metrar og á máli frumbyggja nefnist það Taranaki. Þetta þykir með allra reglulegustu eldkeilum jarðar og var reyndar notað sem staðgengill fyrir hið japanska Fuji-fjall í kvikmyndinni the Last Samurai. Þetta er virkt eldfjall sem bærði síðast á sér árið 1854 þegar hraungúll myndaðist sem átti síðar eftir að hrynja niður af toppi fjallsins. Nú er talið að minniháttar atburðir eigi sér stað að meðaltali á 90 ára fresti en búast megi við meiriháttar viðburðum á um 500 ára fresti sem gæti skapað hættu vegna gusthlaupa (Pyroclastic flow). Síðasti slíki atburður varð árið 1655, rúmum 10 árum eftir að fyrsti Evrópumaðurinn leit Nýja Sjáland fyrst augum. Landið var þó meira og minna óþekkt þar til Kapteinn Cook mætti á svæðið rúmri öld síðar en hann nefndi einmitt fjallið Mt. Egmont árið 1770 eftir helsta stuðningsmanni að leitinni að risastóra meginlandinu sem menn töldu þá að væri að finna sunnarlega á suðurhveli jarðar. 

- - - -

Heimildir:
http://earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=84536
http://en.wikipedia.org/wiki/Mount_Taranaki