Heimshiti og Reykjavíkurhiti 2015

Það var fljótlega nokkuð ljóst á síðasta ári að meðalhitinn á jörðinni 2015 yrði sá hæsti sem áður hafði mælst. Á hinn bóginn voru ekki liðnir mjög margir mánuðir af síðasta ári er ljóst varð að meðalhitinn hér í Reykjavík myndi ekki blanda sér í toppbaráttuna yfir hlýjustu árin. Nú þegar útreikningar eru komnir í hús, heima og heiman, er niðurstaðan sú að meðalhitinn í Reykjavík varð sá lægsti síðan árið 2000 á meðan heimshitinn setti nýtt met með afgerandi hætti.

Þetta má sjá á línuritinu sem ég hef sjálfur sett saman og sýnir hitaþróunina í Reykjavík og á jörðinni frá aldamótunum 1900. Til að fá réttan samanburð er hitaskalinn samræmdur og ferlarnir því í réttum hlutföllum gagnvart hvor öðrum. Út úr þessu kemur alveg fyrirtaks samanburðarmynd en taka má fram að Reykjavíkurhitinn er teiknaður út frá árshita en heimshitinn er samkvæmt venju sýndur sem frávik frá meðaltali og eru ferlarnir stilltir af þannig að núllið í heimshitanum er við 4,5 stig í Reykjavíkurhita.

Eins og gefur að skilja eru hitasveiflur á milli ára mun meiri hér hjá okkur en á jörðinni í heild, enda er Reykjavík bara einn staður á meðan heimshitinn er meðaltal heildarinnar. Það sést líka hvernig köldu og hlýju tímabilin hér, skiptast á að vera ýmist fyrir ofan eða neðan heimsmeðaltalið sem mjakast upp með tímanum. Niðursveiflan 2015 hér í Reykjavík er ansi skörp eða 1,5 stig og reyndar hefur ársmeðalhitinn aðeins einu sinni fallið jafn mikið á milli ára, en það var þegar ársmeðalhitinn féll úr 4,4 stigum árið 1978 niður í 2,9 stig árið 1979. Munurinn er hinsvegar sá að í fyrra skiptið féll hitinn úr nokkurs konar meðalári niður í ofurkulda en nú féll hitinn úr mjög hlýju ári niður meðalár miðað við tímabilið í heild.

Það er nú þannig með framtíðina að við vitum ekki alveg hvernig hún verður. Skildi Reykjavíkurhitinn braggast á ný og nálgast aftur heimsmeðaltalið eða er kólnunin komin til að vera? Það verður bara að koma í ljós en það er svo sem ekkert nýtt að hitinn sveiflist mikið á milli ára. Hlýja tímabil þessarar aldar var reyndar óvenju stöðugt þar til kom að árinu 2015. Mun auðveldara er að spá fyrir um heimshitann. Árið 2016 er seinna árið af þeim tveimur sem áhrifa El Nino gætir og því ljóst að 2016 verður einnig mjög hlýtt á heimsvísu – jafnvel enn hlýrra en 2015. Síðast þegar heimshitinn setti svona afgerandi met var árið 1998 en það var reyndar seinna árið undir áhrifum hins öfluga El Nino sem þá ríkti, sem er athyglisvert því nú vorum við bara að klára fyrra El Nino-árið.

Svo má í lokin alveg minnast á að hnattrænn meðalhiti ársins 2015 var ekki nema í 3. sæti samkvæmt mælingum gervitungla en þá er að vísu ekki mældur yfirborðshiti jarðar heldur hitinn í neðri hluta veðrahvolfs. Árið 1998 er því ennþá heitasta árið samkvæmt þeim gervitunglagögnum og út frá því geta menn sagt að ekki hafi hlýnað á jörðinni í einhver 18 ár eins og stundum er gert. Þær stofnanir sem taka saman meðalhita yfirborðs jarðar eru þó allar á því að 2015 hafi verið heitast. Engin aðferð við mælingu á meðalhita jarðar er reyndar alveg óskeikul og gildir það bæði um gervitunglamælingar og hefðbundnar mælingar á jörðu niðri. Önnur hvor aðferðin gæti þó verið meira í ruglinu en hin. Sennilega skiptir þó mestu máli þarna að það er ekki verið að mæla það sama. Fróðlegt verður hinsvegar að sjá hvernig gervitunglamælingar bregðast við núverandi El-Nino ástandi en hiti lofthjúpsins bregst seinna við en hér á yfirborðinu, eins og gerðist í kjölfar síðasta stóra El Nino-ástands árið 1998.

Athugasemdir

[Ágúst H Bjarnason, 31.1.2016 kl. 16:14]

Sæll

Til fróðleiks þá var rétt í þessu að koma út yfirlit ársins 2015 frá Ole Humlum. Hægt að hlaða pdf skjalinu niður.

Pósturinn sem kom:

Dear all.

 

Please find below a link which will take you directly to an ANNUAL newsletter (ca. 2.7 MB; pdf) with global meteorological information updated to the year 2015.

 

http://www.climate4you.com/Text/Climate4you_Year_2015.pdf

 

All temperatures in this newsletter are shown in degrees Celsius.

 

All previous issues of annual and monthly newsletters (since March 2009) of this newsletter, diagrams and additional material are available for download onhttp://www.climate4you.com/  There you will also find links to the original data used to prepare the various diagrams.

 

I apologize for any double mailing. If you do not wish to receive further mails of this type, please mail me to that effect.

 

 

Best wishes, yours sincerely,

Ole Humlum

 

 

Ole Humlum, Professor of Physical Geography

Physical Geography, Institute of Geosciences

University of Oslo, Box 1042 Blindern

N-0316 Oslo, Norway