Hafíslágmarkið 2019

Sumrinu er lokið á Norðurslóðum og hafís tekinn að aukast á ný eftir hið árlega lágmark í útbreiðslu íssins í september. Eins og venjulega beinist athyglin að þessu hafíslágmarki enda ágætis mælikvarði á stöðu mála miðað við fyrri ár, þótt lágmarkið eitt og sér segi ekki alla söguna. Að þessu sinni var lágmarkið 2019 í 2.-3. sæti yfir lægstu lágmörk, ásamt árinu 2007 sem á sínum tíma var mikið tímamótaár í hafísbráðnun. Árið 2016 var lágmarkið einnig á mjög svipuðum slóðum en er nú strangt til tekið það 4. lægsta. Hafíslágmark sumarsins 2012 heldur þar með sinni afgerandi stöðu en það var einmitt líka mikið tímamótaár eins og sumarið 2007. Á þeim tveimur sumrum má segja að allt hafi gengið upp til að valda sem mestum usla á ísbreiðunni, hvort sem það sé talið gott eða slæmt. Á línuritinu hér að neðan frá NSIDC má sjá samanburð allra ára frá 1979 og eru blátónarnir tengdir áratugum, (sjá einnig yfirlit frá NSIDC hér).

Þarna sést að hafísbráðnun sumarsins 2019 var með mesta móti lengst af sumri og hélt alveg í við árið 2012 þar til allt hrökk í baklás seinni partinn í ágúst með kaldri og illa staðsettri lægð sem gerði sitt til að dreifa úr því sem eftir var af ísnum. Ísbráðnunin náði sér þó aftur á strik með hagstæðum vindáttum undir lokin en keppnin stóð þá við árin 2007 og 2016 á meðan árið 2012 var rækilega stungið af eins og glögglega má sjá.

Sumarið 2019 verður ekki talið neitt tímamótaár þótt útbreiðslan hafi farið þetta neðarlega en um það má segja, svipað og 2016, að aðstæður til að gera sem mestan usla á ísbreiðunni voru bara í sæmilegu meðallagi. Vissulega var sólríkt framan sumri þegar sólin var hæst á lofti, en til að halda forystunni má ekkert klikka undir lokin eins og gerðist þarna seinni partinn í ágúst. Við þekkjum þetta úr íþróttunum þótt auðvitað sé ekki um neina raunverulega keppni að ræða nema fyrir þá sem vilja. Reyndar eru áhyggjukröfur uppi þar sem þetta er hluti af þeim loftslagshamförum sem munu vera í gangi. En hvernig sem það er, þá má segja að vegna almennrar þynningar ísbreiðunnar þarf sífellt minni óvenjulegheit til að bræða ísinn þannig að lágmarksútbreiðslan nálgist 4 milljón ferkílómetra - sem reyndar var óhugsandi fyrir nokkrum áratugum þegar normið í lágmarkinu var nálægt 6-7 milljón km3.

Endum þetta á korti yfir hafísútbreiðsluna þann 13. september, sem var reyndar nokkrum dögum fyrir sjálft lágmarkið. Til samanburðar hef ég sett línu sem sýnir metlágmarks-útbreiðsluna árið 2012.