Hafíslágmark ársins sætir litlum tíðindum

September er sá mánuður ársins sem hafís á Norðurslóðum er minnstur yfir árið. Þá lýkur sumarbráðnun og nýr ís fer að myndast. Lágmarkið að þessu sinni ber ekki þess merki að ísinn sé í það krítísku ástandi að íslaust Norður-Íshaf í sumarlok sé í sjónmáli á næstu árum. Vissulega voru uppi vangaveltur á sínum tíma um að slíkt gæti verið yfirvofandi eða ætti jafnvel þegar að hafa gerst. Þær spár, eða hvað sem mætti kalla þær, lituðust af þeirri miklu bráðnum og hnignun ísbreiðunnar sem átti sér sér stað einstök sumur. Fyrst sumarið 2007 og svo 2012 en það sumar á enn metið í lágmarksútbreiðslu í sumarlok. Þess á milli hefur ástandið vera upp og ofan en þó þannig að öll árin eftir 2007 hefur ísinn verið minni í lok sumars en öll árin þar á undan svo langt sem menn þekkja. Að minnsta kosti frá árinu 1979 þegar nákvæmar gervihnattamælingar hófust og líklegast mun lengur.

Hafíslágmark ársins var að þessu sinni 4,68 milljón ferkílómetrar sem er í 12. sæti yfir lægstu lágmörk sem mæld hafa verið. Þetta er lítið eitt minna en í fyrra, 2021, og á svipuðum nótum og lágmörkin 2008, 2010, 2017 og 2018. Sem fyrr segir á árið 2012 lágmarksmetið (3,39 millj.km2) í öðru sæti er árið 2020 (3,82 millj.km2). Á línuritinu sést hversu ísinn hefur minnkað heilt yfir frá því um aldamótin. Aðallega þó fram til ársins metársins 2012 en eftir það er ekki um mikla þróun að ræða. Til að fá samanburð við tímann fyrir aldamót set ég inn rauða línu sem sýnir meðallágmark áranna 1979-2010 skv. NSIDC.



Á mynd af ísbreiðunni, sem unnir er af Háskólanum í Bremen, lítur hafíslágmarkið 2022 nokkuð hefðbundið út. Ísinn hefur hörfað vel frá ströndum Síberíu og Alaska og eru stór opin svæði þar. Á Svalbarða var sumarið hlýtt og þar hefur ísinn hörfað vel frá norðurströndum. Siglingaleiðin norður fyrir Síberíu, norðausturleiðin, virðist greiðfær en meiri tíðindum sætir að norðvesturleiðin í gegnum Kanadísku heimskautaeyjarnar er einnig galopin um hin breiðustu sund en ekki bara gegnum þröngu krókaleiðina sunnar sem Amundsen sigldi um fyrstu manna árin 1903-1906.