Manngerðir skjálftar

Hvað með þessa skjálfta á Hengilssvæðinu, á þetta bara að vera svona til frambúðar? Í fréttum er talað um að það sé verið að losa frárennslisvatn frá jarðhitavirkjuninni við Hellisheiði með því dæla því ofan í jörðina. Lítið kemur hins vegar fram um hvort þetta sé framtíðarlausn þótt sennilega sé það svo. Frárennslisvatn sem verður til við virkjunina þarf að losna við með einhverjum hætti en upphaflega stóð til að hafa niðurrensli við Gráuhnjúka. Jarðskjálftarnir eru sagðir vera hættulausir jafnvel þótt þeir séu yfir þremur að stærð. En vita menn það fyrir víst?

Ekki man ég eftir nokkurri umræðu um jarðskjálfta áður en virkjunin var reyst. Kannski vissu menn ekki að skjálftavirknin yrði svona mikil við þessa niðurdælingu en kannski vissu menn það en vildu ekki hræða fólk að óþörfu. Jarðhitavirkjanir eru nógu umdeildar fyrir þótt ekki sé verið að tala um þær gætu valdið jarðskjálftum. Kannski er ágætt að smyrja jarðlögin þannig að jarðlögin hreyfist mjúklega í litlum skjálftum frekar en í fáum og stórum þegar berglögin hrökkva af stað með látum á margra ára fresti. En hvað veit maður? Virkjunin er á miðju vestara gosbeltinu þar sem landið er að gliðna í sundur og utan í megineldstöð að auki. Þótt jarðhitamenn séu rólegir yfir þessu þá finnst mér þetta samt vera frekar leiðinleg viðbót, ekki síst ef þetta á að vera svona til frambúðar. Ég vil hafa ekta jarðskjálfta, ekta eldgos, ekta veður og yfirhöfuð að náttúran sé sem mest ekta.

Meðfylgjandi skjálftakort föstudagsins 23. september eftir líflegan dag á Hengilsvæðinu. Stærsti skjálftinn er áætlaður um 3 að stærð.

Fjöldi skjálfta við Hellisheiðarvirkjun

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 24.9.2011 kl. 01:03]

Ertu að finna þessa skjálfta sjálfur? Ef ekki, hvaða máli skiptir þetta þá?

Mér skilst að það sé verið að endurnýta heita vatnið með þessari niðurdælingu.

[Emil Hannes Valgeirsson, 24.9.2011 kl. 01:23]

Nei ég finn þá ekki. En þetta er þekkt skjálftasvæði og ég vil í fyrsta lagi vita meira. Eða vita menn í raun hversu öfluga skjálfta þessi niðurdæling getur valdið og er núverandi skjálftavikni í samræmi við það sem menn áttu von á?

[Gunnar Th. Gunnarsson, 24.9.2011 kl. 04:42]

Þetta skapar varla aukna jarðskjálftahættu, en þetta gæti flýtt fyrir stórum skjálftum sem koma hvort eð er og það er örugglega bara betra, ef eitthvað er. Þá safnast síður upp spenna á löngum tíma.

Þetta er auðvitað bara mín amatör-pæling

[Höskuldur Búi Jónsson, 24.9.2011 kl. 12:30]

Jákvætt: Mig grunar að margir litlir skjálftar minnki líkur á  stórum skjálfta - því er þetta jákvætt.

Neikvætt: Sé ekki neitt neikvætt - nema hvað að jarðskjálftakort veðurstofunnar verður að algjöru kraðaki á þessu svæði.

[Sigurjón, 24.9.2011 kl. 12:48]

Gunnar hefur lög að mæla.  Það er engin ástæða til að hafa áhyggjur af þessu.

Kv. Sigurjón

[Emil Hannes Valgeirsson, 24.9.2011 kl. 13:55]

Ég hef svo sem ekki miklar áhyggjur af þessu. Sjálftsagt jafnar þetta sig þegar sírennsli er farið í gang og sennilega eru skjálftarnir mestir þegar verið er að dæla niður á nýjum stöðum.

Samt finnst mér vanta meiri upplýsingar í fréttum um það hvernig framhaldið verður - ef menn vita það á annað borð. Mér finnst ekki nóg að segja bara að það sé engin ástæða til að hafa áhyggjur.

[Sigurjón, 24.9.2011 kl. 14:46]

Það verður ekkert ,,sírennsli".  Vatninu verður dælt áfram niður, enda þarf að losna við það á e-n hátt.  Hingað til hefur þessu umframvatni verið hellt niður á jörðina, en það skaðar grunnvatn vegna mengunar.  Það má búast við því að skjálftarnir verði áfram, en þeir eru svo litlir að þeir finnast varla á staðnum.  Framhaldið verður sumsé svona áfram.

[Höskuldur Búi Jónsson, 24.9.2011 kl. 15:39]

Auðvitað er það frekar neikvætt ef það reynist erfiðara að vakta jarðskjálfta í tengslum við eldvirkni - svo maður taki Ragnar Reykás á þetta.

[Emil Hannes Valgeirsson, 24.9.2011 kl. 16:19]

… ma ma mabara áttar sig ekki á þessu!

[Sigurjón, 24.9.2011 kl. 19:32]

Hvað hefur þú fyrir þér í því Höskuldur að það muni reynast erfiðara að vakta jarðskjálfta í tengslum við eldvirkni vegna niðurdælingarinnar?  Jarðskjálftar af völdum eldvirkni haga sér öðruvísi en svona skjálftar.

[Emil Hannes Valgeirsson, 24.9.2011 kl. 21:08]

Ætli hér sé ekki átt við þetta:

„Jarðeðlisfræðingur hjá Veðurstofunni segir manngerðu jarðskjálftana auka mjög álag á jarðskjálftamæla og hafa truflandi áhrif þegar verið er að greina upplýsingar tengdar raunverulegum skjálftum eins og verið hafa í Kötlu undanfarið.“

http://www.mbl.is/frettir/innlent/2011/09/24/manngerdir_skjalftar_trufla_voktun_kotlu/

[Höskuldur Búi Jónsson, 25.9.2011 kl. 00:28]

Sigurjón: Svo ég segi aðeins frá mér, þá er ég jarðfræðingur og fylgist með fréttum (sbr. það sem Emil vísar í).

Hver ert þú Sigurjón og hvað veldur því að þú ert að verja þessa niðurdælingu svona ákaflega? 

[Sigurjón, 27.9.2011 kl. 23:36]

Ég vinn við borholumælingar og veit að jarðfræðingar hafa ekki mikið vit á skjálftum og forðafræði.  Þið viljið máski frekar að þessu verði dælt í grunnvatnið, eða hvað?

[Sveinn Atli Gunnarsson, 28.9.2011 kl. 12:24]

Mér finnst gott mál að velta svona spurningum upp og reyna að afla svara - bara hið besta mál og það þarf ekkert að gera lítið úr því. Það er fróðlegt að sjá þessar pælingar hér, en alla vega þá sé ég nú ekki mikið varðandi þessar boranir til að hafa áhyggjur af eða sem ekki er hægt að leysa hvort sem er (að því ég best fæ séð).

Ef aðaláhyggjurnar eru varðandi það að erfiðara sé að vakta jarðskjálfta, þá hlýtur að vera hægt að leysa það, sérstaklega með auknum upplýsingum á milli þeirra aðila sem eiga hlut að máli.

PS. Mér þykja alltaf merkilegar fullyrðingar eins og Sigurjón setur fram varðandi vitneskju sérfræðinga (jarðfræðinga)...segir mér nú meira um Sigurjón heldur en jarðfræðinga í þessu tilfelli...

[Höskuldur Búi Jónsson, 28.9.2011 kl. 15:54]

Ok - Sigurjón, þú ert sem sagt að verja þessa niðurdælingu af því að þú hefur hagsmuni að gæta. Gott og vel - það er ekki verri ástæða en hvað annað (samt alls ekki í samhengi við færsluna eða athugasemdir).  

Ef þú hefur skoðað mín svör, þá sérðu að ég hef reynt að meta kosti og galla þessarar niðurdælingar - annað en hægt er að lesa út úr þínum svörum. Enda hef ég enga hagsmuni að gæta af þessari niðurdælingu.

Mér þykir samt undarlegt að þú teljir þig hafa meira vit en jarðfræðingar á jarðskjálftum - en það getur svo sem vel verið, enda veit ég ekkert meir um þig en það sem stendur hér á þessari síðu - Sigurjón borholumælingamaður.

[Sigurjón, 29.9.2011 kl. 23:49]

Ekki vera sár Höskuldur, þetta var ekkert illa meint.

Það eru jarðeðlisfræðingar sem vit hafa á forðafræði og jarðhitakerfum, auk jarðskjálfta (sem jarðskjálftafræðingar).  Af hverju skyldu annars jarðfræðingar ekki starfa við útreikninga jarðhitakerfa eða forðafræðirannsóknir?  Nei, það sem þið gerið er að þekkja steindir og jarðlög og gefa ráð varðandi eiginleika þess og eruð býsna góðir í því, en það kemur þessu máli ekki við.

Ég hef engra hagsmuna að gæta varðandi niðurdælingu í jarðhitakerfi, annarra en almennings (enda engar borholumælingar framkvæmdar í niðurdælingarholum að jafnaði), þar sem þetta viðheldur orkuflæði kerfisins, sem annars myndi verða vatnslítið með tímanum og því verða nytjalaust, auk þess að með þessu fer mengað vatn ekki í grunnvatnið sem við drekkum.  Þar að auki, er líklegri að valda vandræðum sú aðferð að láta gufuholur drena forðann án þess að dæla vatninu niður aftur.  Hvað gerist þegar þú sýgur vatn úr forðakerfi neðanjarðar?  Það getur fallið saman og myndað jarðsig (eins og dæmin sýna víða). Ef þú dælir vatninu niður aftur, viðheldur þú innihaldi forðakerfisins.

Ég hef svosem ekki meira vit en meðaljóninn á jarðskjálftum, en ég vinn með mönnum sem hafa það og hlusta þegar þeir tala.

Varðandi innlegg Svatla, þá spyr ég: Ert þú sérfræðingur? Veist þú meira um þetta (og þá hvaðan hefur þú þá vitneskju)?  Þetta segir hreint ekkert um mig, enda búinn að útskýra hvaðan mín vitneskja kemur og þú hefur ekki sýnt fram á að vita betur. Þetta er ódýrt skot hjá þér og er auðvarið sem slíkt.

Mér fannst einfaldlega ástæða til að benda á að það er engin ástæða til að hafa áhyggjur af því að þessi niðurdæling hafi skelfilegar afleiðingar, eins og vinsælt virðist að halda fram, án nokkurra haldbærra gagna eða kenninga. Svona hysteríutal er algjör óþarfi.

Bið ég ykkur svo vel að lifa og fyrir alla muni: Ekki hafa óþarfa áhyggjur.

[Emil Hannes Valgeirsson, 30.9.2011 kl. 00:21]

Ég held að enginn sem hér hefur skrifað hafi af þessu miklar áhyggjur. Ég fylgist dálítið með jarðskjálftum og finnst þeir skipta máli þó ég finni þá ekki sjálfur. Það er samt eðlilegt að fólk velti þessum manngerðu skjálftum fyrir sér ekki síst þegar þeir birtast eins og þéttir reyniberjaklasar á jarðskjálftakortum. Eins og ég nefni í pistlinum þá er þetta þekkt jarðskjálftasvæði ég man t.d. vel eftir skjálftahrinunum þarna undir lok síðustu aldar og jafnvel er talið einhver kvikusöfnun hafi þá átt sér undir Hengli. En aðallega er gott að fá umræður og við skulum gera ráð fyrir að menn viti hvað þeir eru að gera.

[Sigurjón, 30.9.2011 kl. 04:00]

Menn vita hvað þeir eru að gera. Það er aðal atriðið. Takk fyrir það Emil.

[Sveinn Atli Gunnarsson, 30.9.2011 kl. 10:53]

Sigurjón - það var ekki ég sem hef þóst vita meira en sérfræðingar eða reynt að gera lítið úr kunnáttu þeirra og annarra...

Ég er ekki sérfræðingur og ekkert í mínum orðum er hægt að túlka sem svo að ég sé að koma fram undir þeim merkjum. En get þó komið fram með mínar vangaveltur fyrir því... Og eins og Emil kemur inn á þá held ég að engin sem skrifað hefur hér að ofan hafi miklar áhyggjur af þessu.

Mér þykir þó merkilegt að þú ætlir að fara út í að verja þetta með tilvísunum í hvað aðrir hafa vit á eða ekki...þegar það eina sem er í gangi, bæði í færslu og athugasemdum, eru saklausar vangaveltur um þessa hluti - engin hræðsla við eitt eða neitt. En jæja, ekki ætla ég að missa svefn út af þessu...hvorki vegna skjálfta né vegna umræðumenningu um þá...

PS. Hvar hefur þú (Sigurjón) lesið eitthvað hér að ofan sem gerði það að verkum að þú túlkaðir það á eftirfarandi hátt:

Mér fannst einfaldlega ástæða til að benda á að það er engin ástæða til að hafa áhyggjur af því að þessi niðurdæling hafi skelfilegar afleiðingar, eins og vinsælt virðist að halda fram, án nokkurra haldbærra gagna eða kenninga. Svona hysteríutal er algjör óþarfi. (Sigurjón 29.9.2011 kl. 23:49)

Það er engin að segja að þessar niðurdælingar muni hafa skelfileg áhrif (lesa og skilja). Þannig að tal um hysteríutal er bara úr lausu lofti gripið hjá þér...