Hafísstaðan undir lok bræðsluvertíðar

Sumarbráðnun hafíssins á norðurslóðum er á lokasprettinum og senn fer að skýrast hvernig bræðslusumarið 2017 kemur út miðað við undanfarin ár. Reyndar er ekki alveg rétt að tala um lokasprett í þessu sambandi því með lækkandi sól á lofti hægir smám saman á bræðslunni uns viðsnúningur verður einhvern tíma í september og vetrarfrysting hefst. Hvernig sem framhaldið verður þá er þegar ljóst að metárinu 2012 verður ekki ógnað nú í ár hvað lágmarksútbreiðslu varðar eins og sést á línuritinu hér að neðan. Dökkbláa 2017-línan er nú á svipuðum slóðum og á sama tíma árin 2007 og 2016 en lágmarksútbreiðsla þeirra sumra endaði nokkuð jöfn í 2. og 3. sæti. Framhaldið er nokkuð óljóst en einmitt núna er komið nokkuð hik á 2017-ferillinn sem þýðir að útbreiðsla íssins hefur lítið dregist saman allra síðustu daga. Svona hik getur reyndar komið upp hvenær sem er sumars og ræðst aðallega af veðuraðstæðum, svo sem því hvort ríkjandi vindar blási að eða frá ísnum. Veðrið síðustu daga hefur einmitt verið frekar hagstætt ísnum og ef það breytist ekki gæti útbreiðslulágmarkið endað í einhverju meðallagi síðustu 10 ára. Hafa verður þó í huga að það meðallag er langt fyrir neðan það sem þekktist fyrir tímamótasumarið 2007.

Á kortunum hér að neðan er útbreiðsla íssins borin saman 19. ágúst metsumarið 2012 og núna árið 2017. Að auki er sjálft metlágmarkið í september 2012 teiknað með rauðri línu inn á 2012-kortið. Framhaldið í ár ræðst aðallega af því hversu mikið nær að bráðna af þeim jaðarsvæðum sem farin eru að blána sem þýðir að þar er ísinn nokkuð gisinn, en raunar er ekki hægt að búsast við róttækum breytingum þegar svona langt er liðið á sumar enda sólin farin að lækka verulega á lofti allra nyrst. Bráðnun á sér þó ennþá stað neðanfrá og lægðir sem bera með sér suðlæga vinda geta þjappað ísnum saman þar sem hann er gisinn.

Það má benda á að þótt ísinn sé nú almennt meiri en á sama tíma 2012 þá er minni ís núna austur af Grænlandi sem bendir til lítils útflutnings á heimskautaís um Framsund milli Grænlands og Svalbarða. Spurning hvort það hafi einhverja þýðingu fyrir komandi vetur hér hjá okkur. Ísinn er þó samt heldur meiri en venjulega við Svalbarða og áfram í þá átt til Rússlands, enda var talsverður ís þar í vetrarlok. Siglingaleiðin norður fyrir Síberíu ætti þó að vera nokkuð greið samkvæmt þessu. Sama er hinsvegar ekki að segja um Ameríkuleiðina sem opnast reyndar bara almennilega í bestu sumrum.

Meira ætla ég ekki að segja um stöðu hafíssins í bili en eins og ég hef gert í sumar þá boða ég næsta uppgjör á hafísstöðunni að mánuði liðnum en þá verður líka komið í ljós hvernig þetta fer. Yfirleitt ætti maður ekki að auglýsa bloggfærslur fyrirfram en í þessu tilfelli held ég það sé ágætt enda vill maður ekki vera grunaður um að velja tímasetningar sem henta einhverjum hugsanlegum málstað. Það sem er að gerast með hafísinn á norðurslóðum finnst mér umfram allt mjög áhugavert og af smá spennufíkn er ég alveg tilbúinn að sjá dramatískar breytingar verða að veruleika sem kannski lita eigin spádóma um framhaldið. Ég hef hinsvegar haldið mig frá við boðskaps- og áhyggjuhliðinni þegar þessi hitamál ber á góma enda enginn sérstakur áhyggjumaður þegar kemur að hafísnum eða loftslagmálum almennt og má segja að það sé leiðarljósið í því sem ég hef komið á framfæri allt frá upphafi. Eftir mánuð verða einmitt liðinn 10 ár frá fyrstu bloggfærslu minni sem fjallaði um - hafísinn - nema hvað?