Hafísþróunin á Norðurpólnum

Eins og venjan er í september þá hefur hafísinn á Norður-Íshafinu náð sínu lágmarki í ár og er hægt og sígandi byrjaður að aukast á ný. Þeir sem fylgjast með hafísnum og þar á meðal ég, biðu með mikilli eftirvæntingu eftir því hvernig hafíslágmarkið í ár yrði ekki síst vegna þessa hve illa fór fyrir hafísnum í fyrrasumar. Niðurstaðan varð síðan sú að hafísinn þegar hann varð minnstur nú í haust reyndist vera 15% meiri en sambærilegt lágmark í fyrra, en samt sem áður næst minnsti hafís sem mælst hefur frá upphafi gervihnattamælinga, sem reyndar ná ekki lengra en aftur til ársins 1979.

Ég hef sett hér saman í eina mynd hér að neðan hafíslágmörk frá árinu 1997 en þannig er fróðlegt að sjá hvernig þróunin hefur verið síðustu árin. Það er greinilegt að síðustu tvö árin skera sig nokkuð úr og kannski engin furða að mikið er talað um að hafísinn sé á hverfanda hveli þarna norðurfrá, en þá er auðvitað bara verið að tala um sumarísinn. Það birtust fréttir í fjölmiðlum í sumar sem rugluðu marga þegar talað var um að Norðurpóllinn gæti orðið íslaus nú haust. Þar var bara um að ræða Norðurpólinn sjálfan en ekki allt Norður-Íshafið. Eins og sjá má á myndinni frá 2007 mátti ekki miklu muna að íslaust hafið næði að Norðurpólnum það ár og því var alls ekkert óraunhæft að spá að slíkt gæti gerst í ár. En þróun hafíssins ræðst ekki bara af hitafari því veður og hafstraumar ráða þarna líka miklu og nú í ár voru aðstæður miklu hagstæðari fyrir hafísinn en í fyrra og því enginn íslaus Norðurpóll.

Á myndunum hér að neðan sést líka vel hversu breytileg útbreiðslan er frá ári til árs. Þetta er ekki samfellt hörfunarsaga því á milli koma ár með meiri hafís en árið á undan og því er alls ekkert hægt að segja að ísinn sé hættur að hörfa þótt metið frá því í fyrra hafi ekki verið slegið. Hitt er svo annað mál og getur skipt máli að hitafar á norðurslóðum sveiflast á mörgum áratugum vegna smávægilegra breytileika í sjávarstraumum. Þar er m.a. um að ræða áhrif vegna Atlantic Multidecadal Oscillation sem hefur verið í jákvæðum og hlýjum fasa undanfarin ár en hin mikla hlýnun við norðurheimskautið á mjög líklega þessum sveiflum að þakka að einhverju leiti. Hafísinn allra síðustu ár hefur líka bráðnað miklu hraðar en áður var spáð en eins og menn þekkja úr hagtölum þá fylgja gjarnan bakslög slíkum snöggum breytingum - og þegar og ef bakslagið kemur þá munu sjálfsagt margir halda að það sé að koma ísöld.

 

Myndirnar eru fengnar af vefsíðunni: The Cryosphere Today - http://arctic.atmos.uiuc.edu/cryosphere/