Rýnt í gömul og ný mánaðarmeðaltöl

Nú mun ég halda áfram þeirri súlna- og talnaleikfimi sem ég stundaði á síðasta ári en að þessu sinni ætla ég að skoða mánaðarmeðalhita í Reykjavík síðustu 10 ára og bera saman við tvö fyrri 30 ára viðmiðunartímabil. Hið fyrra eru gömlu hlýindin 1931-1960 og hið síðara er kalda meðaltalið 1961-1990 sem um leið er núverandi opinbert viðmiðunartímabil. Rauðu súlurnar standa fyrir síðustu 10 ár.
Til hægri eru fjórar súlur sem standa fyrir ársmeðalhita tímabilanna. Það er farið að styttast í að næsta 30 ára viðmiðunartímabil taki gildi en það mun taka mið af árunum 1991-2020. Græna súlan allra lengst til hægri sem segir til um hvernig staðan á því er nú, þegar 24 ár eru liðin af því tímabili.

En þá er að skoða myndina. Þar má sjá að meðalhiti síðustu 10 ára er um 0,5 stigum hærri en meðalhiti hlýja 30 ára tímabilsins og 1,2 stigum hærri en meðalhiti kalda tímabilsins. En það leggst þó mismunandi á mánuðina. Mestu munar um hlýnunina fyrstu tvo mánuði ársins en auk þess er þá lítill munur er á hlýju og köldu 30 ára meðaltölunum. Síðustu 10 ár hafa svo áfram vinningin allt fram í ágúst en mjög litlu munar reyndar í maí. Kalda meðaltalið 1961-1990 er auðvitað oftast kaldast en hefur þó betur í febrúar gagnvart gömlu hlýindunum. Síðustu fjóra mánuði ársins er lítill munur á gömlu og núverandi hlýindunum, en munurinn sem þó er, er nútímanum í óhag. Greinilega hefur ekki verið mikið um hlýindi í október síðustu ár. Mætti kannski tala um sóknarfæri þar?

Nú mætti spyrja hvers vegna síðasti þriðjungur ársins (berjamánuðirnir) hafi ekki hlýnað umfram gömlu hlýindin. Ég kann ekki svarið við því, né heldur á því hvers vegna fyrstu tveir mánuðir ársins eru svona hlýir nú, miðað við gömlu hlýindin. Miðvetrarhlákur hafa oft gert vart við sig á síðustu árum en að sama skapi hefur oft haustað snemma með köldum norðanáttum undanfarin ár. Annars verður að hafa í huga að 10 ár er ekki mjög langt tímabil til viðmiðunar. Næstu 10 ár verða örugglega líka öðruvísi á einhvern hátt.

Það er heldur ekki alveg öruggt að næsta 30 ára viðmiðunartímabil (1991-2020) verði hlýrra en gamla hlýindatímabilið (1931-1960) þótt það sé á góðri leið. Næsta 30 ára tímabil verður allavega ekki eins hreint hlýindatímabil og það fyrra enda munar talsvert um árin 1992-1995 þegar árshitinn var að burðast við 4 gráðurnar. Árið 1995 var reyndar síðasta kalda árið í Reykjavík en þá var meðalhitinn ekki nema 3,8 stig.
- - - -

Þetta er auðvitað birt með fyrirvara um að rétt sé reiknað (sem ég reikna með að sé) en tölurnar til grundvallar eru af vef Veðurstofunnar.

Veðrið í Reykjavík 2014

Það er við hæfi að hefja nýtt bloggár með veðuruppgjöri. Til að koma því til skila á sem einfaldasta hátt hef ég útbúið mynd sem sýnir hitafar, sólskin og úrkomu liðins árs í Reykjavík. Rauða línan sýnir hvernig meðalhiti hverrar viku þróaðist yfir árið og er unnin upp úr mínum eigin skráningum. Þar er um að ræða hitann yfir daginn en ekki meðalhita sólarhringsins. Granna svarta línan sýnir svo hvernig hitinn ætti að vera miðað við nokkurskonar meðalárferði.

Gulu sólskinssúlurnar eru teiknaðar útfrá gögnum Veðurstofunnar og sýna sólskin í mánuðinum hlutfallslega (%) miðað við meðalár. Þannig táknar súla nálægt gildinu 100 á kvarðanum hægra megin að sólskin hefur verið í meðallagi.

Úrkomusúlurnar eru einnig teiknaðar eftir gögnum Veðurstofunnar og sýna úrkomu hvers mánaðar í millimetrum miðað við skalann til hægri (eða í cm miðað við skalann til vinstri).

Svo maður fari aðeins yfir þetta þá var þetta í fyrsta lagi mjög hlýtt ár eða annað hlýjasta árið í Reykjavík með meðalhitann 6,0 stig. Mín tilfinning er að hlýindin hafi verið nokkuð lúmsk á árinu en allavega voru þau án mikilla stæla. Mestu munar þar um að hlýindi voru ekkert sérstök á heitasta tíma ársins og desember frekar kaldur. Hitinn var hinsvegar nokkuð jafnt og þétt ofan frostmarks fyrstu mánuðina og vorið reyndist mjög hlýtt. Meðalhitinn í júní var t.d. ekki nema 0,2 stigum frá metmánuðinum júní 2010. September var nokkuð hlýr en nóvember var langt yfir meðaltali og sá hlýjasti síðan 1945 og þar með ljóst að árið yrði með þeim allra hlýjustu í borginni, og um allt land, hvernig sem desember þróaðist.

Sólskinstundir í Reykjavík reyndust nokkuð undir meðallagi og munar þá mest um hvað sumarið reyndist þungbúið lengst af, enda mikið kvartað yfir því. Sólin skein hinsvegar óvenju mikið í febrúar sem um leið var sérlega þurr mánuður. Slíkir vetrarmánuðir eru venjulega kaldir hér suðvestanlands en ekki að þessu sinni því vindur blés aðallega úr austri á meðan köldu norðanáttirnar héldu sig til hlés. Reyndar var talað um að veðurfar síðasta vetur hafi oft verið fast í ákveðnum tilbreytingalausum fasa allt frá Norður-Ameríku til Evrópu eins og stundum vill verða. Það hélt því bara áfram að snjóa þar sem snjóaði og sólin hélt áfram að skína þar sem hún skein. Í tilbreytingaleysinu gátu borgarbúar þó kvartað yfir svellalögum sem aldrei ætluðu að bráðna.

Í samræmi við annað var úrkoman mjög ágeng í júnímánuði, gjarnan með talsverðum dembum sem hálffylltu úrkomumæla en þess á milli dropaði alltaf af og til. Niðurstaðan var blautasti júní sem mælst hefur í Reykjavík. Júlí var eitthvað skárri en dugði þó hvergi til að lægja óánægjuraddir. Þetta var sem sagt eitt af þeim sumrum sem borgarbúar horfa öfundaraugum til norður- og austurlands og vildu helst hverfa á brott „med det samme“. Þetta reddaðist þó fyrir horn í ágúst eftir Verslunarmannahelgi en þá segja reyndar margir að sumarið sé búið og er alveg sama um veðrið. Haustrigningar hófust svo í september sem reyndist vera úrkomusamasti mánuður ársins en úrkoman var þá tvöfalt meiri en í meðalári og gott betur. Það var því oft yfir ýmsu að kvarta á árinu og ekki minnkaði kvartið í desember þegar hver óveðurslægðin af annarri gekk yfir með snjókomum og spilliblotum en þó að lokum með mjög svo jólalegum jólasnjó um jólin.

Þrátt fyrir ýmis konar veðurkvein í fólki var þetta þrátt fyrir allt hið sæmilegasta veðurár. Veðureinkunnakerfið mitt segir það allavega og metur árið jafnvel í góðu meðallagi miðað við fjölmörg góð ár þessarar aldar. Svipað og með hitann þá voru veðurgæðin bara ekki upp á sitt besta akkúrat á þeim tíma þegar mesta eftirspurnin er. Margt meira má skrifa um veðrið á árinu en ýmsar merkilegar veðuruppákomur áttu sér svo stað á landsvísu og á einstökum stöðum. Þetta yfirlit nær hinsvegar aðeins til veðursins í Reykjavík, enda er það mitt heimapláss. Veðurstofan gera þessu auðvitað ágætis skil á sinni heimasíðu sem og aðrir veðurgeggjarar.

Kuldi og ekki hlýjasta árið

Jæja. Það fer þá þannig. Kuldatíðin nú í desember kemur í veg fyrir að árið 2014 nái titlinum: Hlýjasta árið í Reykjavík, sem góðar líkur voru á að gæti gerst. Til að slá út ársmetið hefði meðalhitinn nú í desember þurft að ná sirka 1,2 stigum sem er ekkert mjög óvenjulegt hin síðari ár. Meðalhitinn í desember árið 2012 var til dæmis 1,2 stig. Árin 2005, 2006 og 2007 voru öll fyrir ofan þessa tölu og desember 2002 var metmánuður þegar meðalhitinn var 4,5 stig.
Desemberhlýindi eru kannski eitthvað að gefa eftir miðað við fyrsta áratug þessarar aldar. Árið 2011 var meðalhitinn -2,0 stig og hafði mánuðurinn þá ekki verið svona kaldur frá 1981 (-2,2 stig). Nú er hins vegar spurning hvort núverandi desember slái jafnvel út báða þessa mánuði og verði sá kaldasti síðan 1973 þegar meðalhitinn var -3,7 stig. Við förum þó varla að ógna þeim mánuði hvað kulda varðar.

Þó ég sé nú alltaf dálítið spenntur fyrir almennilegum snjóþyngslum og frosthörkum þá veldur þessi kuldalega frammistaða mánaðarins mér vissum vonbrigðum, enda finnst mér, sem einlægum veðuráhugamanni, alltaf áhugavert að fá góð met. Ekki síst árshitamet. Frammistaða þessa lokamánaðar ársins er reyndar dálítið dæmigerð og minnir jafnvel á frammistöðu íslenskra boltalandsliða á ögurstundu þegar allar varnir vilja bresta í lokin. Árið 2014 hafði með öflugum varnarleik fram að þessu náð að halda köldum norðanáttum vel í skefjum nánast allt árið, þar til nú í lokin að allt opnast upp á gátt fyrir ísköldu heimskautalofti trekk í trekk.

En hvað um það. Árið 2014 verður samt í flokki hlýjustu ára. Meðalhitinn í Reykjavík gæti orðið um 5,8 stig þótt almennilegir kuldar haldi áfram. Aðeins fjögur ár eru skráð hlýrri. Meðalhiti áranna 1939, 1941 og 2010 var 5,9 stig og vel líklegt að 2014 bætist í þann flokk og gæti jafnvel náð 6 stigum ef frostin linast að ráði. Þá er bara eftir árið 2003 með sinn meðalhita upp á 6,1 stig og verður eitt um það met eitthvað áfram að minnsta kosti. Þetta má sjá á myndinni hér til hliðar þar sem hlýjustu árin í Reykjavík eru útlistuð.

Hvernig árið verður svo túlkað þegar kemur að uppgjöri fer svo að venju eftir því hvar menn eru staddir á pólitíska barómetinu í loftslagsmálum. Hitamet, eða ekki hitamet, á Íslandi vegur reyndar ósköp létt á heimsmælikvarða. Þeim mælikvarða er þó vel fylgst með um þessar mundir því meðalhiti jarðar er við það allra hæsta sem mælst hefur. Heimsmeistaratitill gæti því hlotnast árinu 2014 nema það glutri því niður á lokasprettinum eins og hér heima.

Mánaðarhitasúluritið að loknum nóvember

Það er varla hægt annað en að birta nýjustu uppfærslu á súlnaverkinu yfir meðalhita mánaðanna í Reykjavík eins og það lítur út nú að loknum þessum afar hlýja nóvembermánuði. Sem fyrr sýna bláu súlurnar meðalhita mánaðanna samkvæmt opinbera viðmiðunartímabilinu 1961-1990, rauðu súlurnar sýna meðalhita síðustu 10 ára og þær fjólubláu standa fyrir árið í ár. Nýliðinn nóvember var eins og þarna sést langt fyrir ofan meðaltöl mánaðarins og að auki nokkuð hlýrri en meðaltöl októbermánaðar. Það má segja að þessi nóvembersúla riðli þeirri fínu simmetríu sem komin var í myndina enda var þetta næst hlýjasti nóvember frá upphafi mælinga í Reykjavík (5,5°C), á eftir hinum ofurhlýja nóvember 1945 (6,1°C).

Staðan í árshitamálum fyrir Reykjavík er orðin athyglisverð og víkur þá sögunni að súlunum lengst til hægri sem standa fyrir árshita. Ef desember verður bara í kalda meðaltalinu (-0,2°C) þá endar meðalhiti ársins í 6,0 stigum og árið það næst hlýjasta frá upphafi. Ef desember hinsvegar hangir í 10 ára meðaltalinu (0,7 C°) þá endar meðalhitinn í 6,1 stigi sem er jafn hlýtt metárinu 2003, sem táknað er með grænni súlu. Stutt er þó í að árið verði það hlýjasta frá upphafi en samkvæmt mínum útreikningum þarf meðalhitinn nú í desember að ná 1,2°C til að svo megi verða.

Miðað við veðurspár er ekki mikilla hlýinda að vænta næstu daga þannig að best er að stilla öllum væntingum í hóf - hafi menn þá yfirleitt einhverjar væntingar. Sjálft meðalhitametið fyrir desember er varla í hættu en það er 4,5 °C frá árinu 2002. Hvað sem því líður er þó engin hætta á öðru en að árið 2014 verði eitt af allra hlýjustu árunum í Reykjavík sem og víðast hvar á landinu, að ógleymdu heimsmeðaltalinu því ársmeðalhitinn 2014 er við það allra hæsta á heimsvísu, hafi einhver áhuga á að vita það.

 

Októberhitinn kominn á sinn stað

Nú eru 10 mánuðir liðnir af árinu og enn ein fjólubláa súlan hefur bæst við súlnaverk mitt yfir mánaðarmeðalhita í Reykjavík. Október reyndist vera fyrsti mánuður ársins sem ekki nær opinberum 30 ára meðalhita (bláu súlurnar) sem miðast við árin 1961-1990, en eins og flestir vita var það frekar kalt tímabil og varla brúklegt lengur sem viðmiðunartímabil. Síðustu 10 ár eru auðvitað nær okkur í tíma og tíðarfari (rauðu súlurnar) og því eru þær einnig hafðar til viðmiðunnar. Árið 2014 hefur merkilega hlýtt ár og alls hafa sjö mánuðir verið yfir 10 ára meðaltalinu. Ágúst var hinsvegar alveg í því meðaltali en júlí örlítið undir því. Ekki munar reyndar miklu nú í október því októbermeðaltal síðustu 10 ára er ekki mikið yfir kalda meðaltalinu 1961-'90.

 

Eins og áður sýna súlurnar lengst til hægri samanburð á árshitum. Kalda 30 ára meðaltalið er þar táknað með blárri súlu og síðustu 10 ár með rauðri. Tónuðu súlurnar sýna svo hvert árshitinn 2014 stefnir, eftir því hvort við miðum framhaldið við kalda 30 ára meðaltalið og hinsvegar við síðustu 10 ár. Þannig að, ef nóvember og desember verða í meðalhita síðustu 10 ára þá endar meðalhitinn 2014 í 5,85°C (nota hér tvo aukastafi því þetta er talan sem ég fékk) En ef þessir tveir mánuðir verða í kalda 30 ára meðaltalinu þá endar árið í 5,7°C. Hvernig sem fer verður árið talsvert hlýrra en 2013 (græna súlan) sem reyndist það kaldasta það litla sem af er öldinni, en þó ekkert sérlega kalt.

Til að ársmeðalhitinn 2014 falli niður í 5,0 stig þarf sögulega kulda það sem eftir er árs, en ekkert er ómögulegt. Það má geta þess að á hlýjasta 10 ára tímabili síðustu aldar 1932-1941 var ársmeðalhitinn 5,14 stig (samkvæmt mínum útreikningum). Árið 2014 á hinsvegar mun meiri möguleika á að ná 6,0 stigum. Metárið 2003 er eina árið í Reykjavík sem hefur náð því samkvæmt Veðurstofugögnum. Hlýjustu ár 20. aldar 1939 og 1941 voru bæði í 5,9°C en þar er alltaf smá samanburðaróvissa á ferð. Með nokkuð góðum hlýindum það sem eftir er árs gæti meðalhitinn 2014 verið á pari við þau eðalár og jafnvel gott betur.

Hér eru margar tölur og ýmis meðaltöl byggð á mismunandi forsendum og aldrei að vita nema þetta sleppi sæmilega villulaust í gegn. 

 

Mánaðar- og árshitasúluritið

Þá er komin ný uppfærsla af súluritinu yfir meðalhita mánaðanna í Reykjavík. Samskonar línurit hef ég birt nokkrum sinnum á árinu, eins og meiningin upphaflega var. Ég vissi auðvitað ekki fyrirfram hvernig hitafar ársins yrði en það hefur reynst mun hlýrra en árið í fyrra og gott betur. Sjö af mánuðum níu sem liðnir eru af árinu eru fyrir ofan meðalhita síðustu tíu ára, ágúst var alveg í meðaltalinu en júlí örlítið fyrir neðan. Allir mánuðirnir eru síðan vel fyrir ofan hið opinbera „kalda“ viðmiðunartímabil sem nær yfir árin 1961-1990.

Þetta má sjá á súluritinu þar sem fjólubláu súlurnar standa fyrir þá mánuði sem liðnir eru af árinu en til samanburðar eru bláu súlurnar sem sýna meðalhita mánaða út frá „kalda“ meðaltalinu 1961-1990. Þær rauðu sýna meðalhita síðustu 10 ára. Súlurnar fimm lengst hægra megin eru svo þarna til að spá fyrir um mögulega lokaútkomu ársins. Tónuðu súlurnar tvær sem þar eru, sýna hvert stefnir með árshitann í Reykjavík eftir því hvort restin verður annarsvegar í kalda meðaltalinu og hinsvegar í hinu mun hlýrra meðaltali síðustu 10 ára. Allra lengst til hægri er græn súla sem stendur fyrir meðalhitann í fyrra, 2013 (4,9°) sem var kaldasta árið í Reykjavík, það litla sem af er öldinni.

Nú ætti að vera ljóst að allt stefnir í hlýtt ár hér í Reykjavík og jafnvel eitt af þeim allra hlýjustu samkvæmt mínum útreikningum. Ef meðalhitinn það sem eftir er verður ekki nema í kalda meðaltalinu, þá endar meðalhitinn í 5,7 stigum og árið það þriðja hlýjasta á þessari öld. Ef meðalhitinn nær að halda í við 10 ára meðaltalið út árið þá verður meðalhitinn 5,9 stig sem er jafn meðalhitanum árið 2010 og tveimur öðrum árum á hlýindaskeiðinu á síðustu öld, 1939 og 1941. Aðeins árið 2003 væri þá hlýrra en þá var meðalhitin 6,1 stig. Við höfum þó í huga að dálítill óvissa háir samanburði milli þessara tveggja hlýindatímabila.

Ef hitinn heldur áfram að gera betur en 10 ára meðaltalið þá má alveg gæla við möguleikann á að árshitametið 6,1 stig frá 2003 verði jafnað – eða jafnvel slegið, en þá þarf reyndar að vera ansi hlýtt. Í versta falli gæti meðalhiti ársins þó kannski dottið niður í svona 5,4 stig sem er jafnt 10 ára meðaltalinu. En miðað við frammistöðu ársins það sem af er, bendir ekkert til þess að það sé að kólna svona yfirleitt. Nema hvað? Þegar þetta er skrifað að kvöldi 3. október er akkúrat komin slydda hér í Vesturbænum sem reyndar gengur fljótt yfir.

 

Stóra sumarveðurmyndin 1986-2014

Af þeim veðurgrafíkmyndum sem ég hef sett saman þá er stóra sumarveðurmyndin sú margbrotnasta. Myndin sýnir með litaskiptingu hvaða daga sólin hefur skinið og úrkoma fallið í Reykjavík sumarmánuðina júní-ágúst samkvæmt mínum skráningum sem hófust þann 7. júní 1986. Litakvarðinn er sýndur undir myndinni en annars ætti þetta að skýra sig sjálft. Tölurnar hægra megin sýna skráða sólardaga í Reykjavík þegar lagðir hafa verið saman heilir og hálfir sólardagar. Samkvæmt tölunum sést að á sólríkum sumrum eru sólardagar nálega tvöfalt fleiri en á sólarsnauðum sumrum. Myndina birti ég fyrst eftir sólarsumarið 2012 en síðan hafa bæst við tvö sumur sem eru öllu sólarsnauðari og blautari en sumrin þar á undan. Nánari bollaleggingar eru undir myndinni. 

Nánari bollaleggingar: Allt fram til hinna síðustu ára má segja sumur með 25-35 sólardögum hafi verið normið. Sumarið 1991 þótti á sínum tíma einstaklega gott og þá skráði ég 38,5 sólardaga en þá var júní sérlega sólríkur. Árið 2004 kom svo fyrsta 40 sólardaga sumarið sem ég skrái en eftir það hafa fjögur bæst við. Síðustu tvö sumur voru því mikil viðbrigði fyrir okkur hér suðvestanlands. Hvað varðar fjölda sólardaga koma þau mjög álíka illa út og munar bara einum einu degi, sumrinu 2014 í óhag með 25,5 sólardaga. Þar af voru eiginlegir sólardagar 14 talsins en restin er uppsöfnuð af hálfum sólardögum. Við höfum svo sem upplifað sólarsnauðari sumur í Reykjavík en merkilegt er þó að engan almennilegan sólardag skrái ég á tímabilinu frá 8. júní til 28. júlí í sumar, eða í 51 dag. Þetta er næstum því met hjá mér en sumarið 1989 skráðist enginn heill sólardagur í 52 daga á tímabilinu 1. júlí til 20. ágúst. Annars er sumarið 1995 sólarminnsta sumarið á tímabilinu en einnig eru sumrin 1988, 1989 og 1992 ansi döpur.

- - - - 

Svo má líka skoða einstaka mánuði frá 1986. Samanburðinn hér að neðan er unninn upp úr Veðurstofutölum og snýst um sólskinsstundir og úrkomumagn. Athyglisvert er að öll jákvæðu metin eru frá árunum 2004-2012. Neikvæðu metin voru öll frá síðustu öld, þar til kom að sumrinu 2014. Úrkoman í júní síðastliðnum var sú mesta síðan samfelldar mælingar hófust árið 1920 en í júlí var úrkoman í Reykjavík sú mesta síðan 1984.

- - - -

Í lokin. September er ekki talinn með í þessu yfirliti þó hann sé talinn sumarmánuður. Mér finnst hann þó ekki vera eiginlegur sumarmánuður og það þýðir ekkert að kvarta yfir því auk þess sem varla er pláss fyrir fleiri mánuði í þessu knappa plássi.

Hversu gott var Reykjavíkursumarið 2014?

Nú eru aðal-sumarmánuðirnir að baki og landsmenn sjálfsagt missáttir við sitt sumarveður eftir því hvar á landinu þeir búa. Hér í Reykjavík var talsvert kvartað yfir veðri langt fram eftir sumri og sjálfsagt ekki að ástæðulausu en það rættist talsvert úr málum í ágúst. Sjálfsagt hafa viðmiðanir um það hvað telst gott sumar eitthvað breyst eftir nokkur góð sumur í röð undanfarin ár þar til kom að sumrinu í fyrra sem var eiginlega afleitt í alla staði. En hvað telst gott sumar og hvernig kom sumarið 2014 út?

Árið 1986 fór ég að skrá niður veðrið í Reykjavík get því borið saman einstök ár veðurfarslega séð. Eins og ég hef minnst á áður er innifalið í þessum skráningum, einkunnakerfi sem byggist á veðurþáttunum fjórum: sólskini, úrkomu, vindi og hita. Hver þessara fjögurra veðurþátta leggja 0-2 stig til einkunnar dagsins sem þannig getur verið á bilinu 0-8 stig. Mánaðareinkunn reiknast svo út frá meðaltali allra daga og með sömu aðferð má reikna út meðaleinkunn heilu sumranna.
Niðurstöðuna má sjá á eftirfarandi súluriti þar sem sjá má að nýliðið sumar í Reykjavík fær einkunnina 4,73 sem er nánast í meðallagi tímabilsins. Hæstu einkunn fær sumarið 2009: 5,37 en sumarið 1989 er það lakasta með 4,10 stig. Niðurstöðum má taka með vissum fyrirvara enda miðast einkunnir bara við mitt skráningarkerfi. En hér er myndin:

Hér kemur mjög stuttaraleg lýsing á öllum sumrum frá árinu 1986. Tek fram að aðallega er miðað við mitt heimapláss, Reykjavík, nema annað sé tekið fram:

1986 4,46 Júní var dimmur, kaldur og blautur suðvestanlands en júlí og ágúst öllu betri.
1987 4,73 Sólríkt og þurrt í júní og ágúst, en júlí var sólarlítill og blautur.
1988 4,30 Afar slæmur júnímánuður og einn sá sólarminnsti í Reykjavík. Júlí var ágætur en ágúst ekkert sérstakur. Óvenjumikið þrumuveður suðvestanlands þann 10. júlí.
1989 4,10 Að þessu sinni var það júlí sem brást algerlega og var sá sólarminnsti sem mælst hefur í Reykjavík auk þess að vera kaldur. Júní og ágúst voru einnig frekar svalir er skárri að öðru leyti.
1990 4,50 Lítið eftirminnilegt sumar sem var í slöku meðallagi. Reykjavíkurhitinn júlí var þó sá hæsti í 22 ár.
1991 4,93 Júní var sérstaklega sólríkur og á eftir fylgdi heitasti júlímánuður sem komið hefur í Reykjavík og voru slegin hitamet víða um land. Í mikilli hitabylgju náði hitinn 23,2 stigum í borginni þann 9. júlí en sá mánuður varð hlýjastur allra mánaða í Reykjavík 13,0 gráður.  
1992 4,37 Sumarið var ekkert sérstakt og var nokkuð kalt. Eftirminnilegast er kuldakastið um Jónsmessuna í annars mjög köldum júnímánuði, þá snjóaði fyrir norðan og einnig til fjalla sv-lands.
1993 4,70 Ágætt tíðarfar en besta veðrið var í júlí. Þá var mjög bjart og þurrt í Reykjavík en kalt fyrir norðan.
1994 4,80 Sumarið var sæmilegt með köldum júnímánuði en júlí var frekar hlýr.
1995 4,33 Sumarið ekki gott nema hvað júlí var ágætur. Ágúst var mjög þungbúinn.
1996 4,63 Fátt eftirminnilegt þetta sumar. Ágúst var mjög dapur í Reykjavík en góður kafli kom um miðjan júlí.
1997 4,80 Sumarið var þurrt og bjart framan af en júlí og ágúst ollu vonbrigðum SV-lands.
1998 4,93 Sumarið var gott í heildina. Júnímánuður var bjartur og þurr og var ásamt ágúst sá hlýjasti í mörg ár.
1999 4,60 Sumarið var frekar blautt þar til í ágúst, en þá var bjart og hlýtt.
2000 4,77 Ágætt sumar með köflum en mjög sólríkt og þurrt var fyrir norðan og austan.
2001 4,70 Sumarið var ágætt í heildina þó lítið væri um hlýja daga.
2002 4,57 Af sumarmánuðunum var júní að þessu sinni sá hlýjasti, hæst komst þá hitinn í 22 stig sem er hitamet fyrir júní í Rvík. Sumarið þótti ekkert sérstakt en var nokkuð milt.
2003 4,80 Júní og ágúst urðu hlýrri en nokkru sinni í Reykjavík enda var sumarið það hlýjasta sem mælst hafði í borginni sem og víða um land. Nokkuð rigndi þó með köflum.
2004 5,13 Sumarið var bæði hlýtt og sólríkt. Í ágúst gerði mikla hitabylgju SV-lands þar sem hitinn fór yfir 20 stig í borginni fjóra daga í röð, nýtt hitamet í Reykjavík var þá sett í Reykjavík 24,8°.
2005 4,73 Sumarið var sæmilegt fyrir utan þungbúinn og svalan kafla í júlí.
2006 4,47 Sumarið var þungbúið og blautt suðvestanlands framan af en rættist heldur úr því er á leið.
2007 5,13 Sumarið var yfirleitt hlýtt og þurrt og mjög gott um mest allt land. Í Reykjavík var júlímánuður sá næst hlýjasti frá upphafi.
2008 4,90 Afar sólríkur og þurr júnímanaður en síðan köflóttara, mjög rigningarsamt í lok ágúst. Aftur var slegið hitamet í Reykjavík í hitabylgju undir lok júlí þegar hitinn komst í 25,7°.
2009 5,37 Mjög gott sumar sunnan og vestanlands, sérstaklega júlímánuður sem var sá þurrasti í Reykjavík síðan 1889 og sjálfsagt einn af bestu veðurmánuðum sem komið hafa í Reykjavík.
2010 5,13 Eitt hlýjasta sumar í Reykjavík. Júní var sá hlýjasti frá upphafi, júlí jafnaði metið frá 1991 og ágúst með þeim hlýjustu. Aldrei var þó um að ræða verulega hitabylgju.
2011 5,03 Sumarið byrjaði heldur kuldalega, sérstaklega norðaustanlands. Annars yfirleitt bjart og þurrt suðvestanlands.
2012 5,33 Mjög gott sumar víðast hvar. Sólríkt, þurrt og hlýtt. Óvenjudjúp sumarlægð kom suður að landi 22. júlí.
2013 4,37 Mikið bakslag í veðurgæðum sunnan- og vestanlands. Ágætis kafli seinni hlutann í júlí bjargaði þó miklu.
2014 4,73 Sæmilegt sumar þrátt fyrir vætu og fáa sólardaga fram yfir mitt sumar. Júní var með þeim allra hlýjustu en jafnframt einn sá alblautasti. Ágúst nokkuð góður en endaði með óveðri í lok mánaðar.

- - - -
Þar höfum við það. Einhverjum gæti fundist það nokkuð rausnarlegt hjá mér að gefa sumarveðrinu í Reykjavík meðalgóða einkunn eftir allt sólarleysið og rigninguna en þetta er bara það sem kemur út úr einkunnakerfinu. Einkunn sumarsins er nokkuð undir meðaltali 10 áranna á undan (4,96) en hafa má í huga að með í reikningnum eru talsvert kaldari og lakari sumur frá fyrri hluta tímabilsins. Þetta var hlýtt sumar og ofar meðalhita síðustu 10 ára í borginni þótt kviksalifrið á Veðurstofunni hafi ekki alveg náð 20 stigum. Fólk er kröfuharðara á veður um hásumarið í júlí og fram að Verslunarmannahelgi en bestu veður sumarsins að þessu sinni voru eiginlega utan þess tíma. En hvað sem öllu líður þá var þetta nokkuð skárra en í fyrra.

 

Mánaðar- og árshiti í Reykjavík. Staðan í hálfleik.

Meðalhitinn fyrir júní í Reykjavík er kominn í hús og eins og fram hefur komið var þetta með allra hlýjustu júnímánuðum hér í bæ og sumstaðar á landinu sá hlýjasti frá upphafi. Veðurgæði að öðru leyti voru hins vegar ekki í sama gæðaflokki og fara þarf aftur í árdaga veðurskráninga í Reykjavík til að finna meiri úrkomu í júní.

En þá að súluritinu sem nú birtist með nýjustu tölum innanborðs en því er meðal annars ætlað að sýna hvert gæti stefnt með árshitann í Reykjavík. Bláu súlurnar á myndinni sýna meðalhita hvers mánaðar samkvæmt núverandi opinbera meðaltali 1961-1990 sem vill svo til að er frekar kalt tímabil. Rauðu súlurnar sem rísa hærra er mánaðarmeðalhiti síðustu 10 ára, sem er öllu hlýrra tímabil. Fjólubláu súlurnar standa svo fyrir þá sex mánuði sem liðnir eru af núverandi ári, 2014. Hægra megin við strik eru 5 súlur sem sýna ársmeðalhita. Bláa súlan þar er kalda meðaltalið 1961-1990 (4,3°) og sú rauða er meðalhiti síðustu 10 ára (5,4°). Allra lengst til hægri er græn súla sem stendur fyrir meðalhitann í fyrra, 2013 (4,9°) sem var kaldasta árið í Reykjavík, það litla sem af er öldinni.

Spennan liggur í því hvert stefnir með þetta ár og þar koma tónuðu súlurnar tvær við sögu. Sú bláfjólubláa segir til um árshitann ef mánuðirnir sem eftir eru verða akkúrat í „kalda meðaltalinu“ en sú rauðfjólubláa sýnir hver árshitinn verður ef restin verður jöfn meðalhita síðustu 10 ára. Samkvæmt mínum útreikningum er staðan eftir fyrri hálfleik ársins þá þannig að sé framhaldið reiknað út frá kalda meðaltalinu stefnir árshitinn í Reykjavík í 5,3°C sem telst bara nokkuð gott. Sé framhaldið hinsvegar reiknað út frá síðustu 10 árum stefnir árshitinn í 5,8°C og árið komið í flokk með hlýjustu árum. Til að halda aftur af væntingum þá sleppi ég að reikna út hvað gerist ef mánaðarmeðaltölin halda áfram í sömu hæðum en það má geta þess að hlýjasta árið í Reykjavík er 2003, með 6,1°C í meðalhita. Júlí virðist reyndar ætla að byrja með einhverju bakslagi en svo verður framhaldið bara að koma í ljós.

Fyrstu sex mánuðir þessa árs hafa allir verið yfir meðalhita síðustu 10 ára. Ekki munar miklu í febrúar og mars, en eftir það hefur meðalhitinn verið vel yfir meðallagi. Meðalhitinn í júní að þessu sinni var 11,2°C sem 0,9 stigum ofan við meðalhita síðustu 10 ára. Mest munaði um hversu hlýtt var fyrri hluta mánaðar og varð því fljótlega ljóst að mánuðurinn myndi keppa við við þá allra hlýjustu. Hann náði þó ekki metinu en ögn hlýrra var árið 2003 og tveimur ögnum hlýrra (11,4°C) árið 2010 og er júní það ár því handhafi titilsins: Hlýjasti júní í Reykjavík.

Veðureinkunn júnímánaðar. Að venju þá hef ég gefið liðnum mánuði veðureinkunn eftir mínu prívatkerfi sem byggist á fjórum veðurþáttum: Sól, úrkomu, hita og vindi. Þessi sólarlitli, úrkomusami og hægviðrasami hlýindamánuður fékk samkvæmt því algera miðlungseinkunn: 4,7 stig, sem þó er bæting frá júní í fyrra, 2013, sem fékk 4,4 stig. Árið þar áður, 2012, fengum við hinsvegar besta júnímánuðurinn á þessum skala með algera toppeinkunn 5,9. Nokkuð er hinsvegar liðið síðan sá allra versti kom en það var júní 1988 með aðeins 3,5 stig. Það var miklu verri mánuður en sá nýliðni eins og þeir vita sem muna.

 

Mánaðar- og árshiti í Reykjavík. Staðan eftir fjóra mánuði.

Í síðasta mánuði kynnti ég til sögunnar súlurit sem ætlað er að sýna hvert gæti stefnt með árshitann í Reykjavík. Þetta súlurit er ég nú búinn að uppfæra útfrá tölum aprílmánaðar en meiningin er að birta þetta reglulega.
Myndin ætti að skýra sig sjálf en geri hún það ekki þá tákna bláu súlurnar meðalhita hvers mánaðar samkvæmt núverandi opinbera meðaltali 1961-1990 sem vill svo til að er frekar kalt tímabil. Rauðu súlurnar sem rísa hærra er mánaðarmeðalhiti síðustu 10 ára, sem er öllu hlýrra tímabil. Fjólubláu súlurnar standa svo fyrir þá fjóra mánuði sem liðnir eru af núverandi ári, 2014. Hægra megin við strik eru 5 súlur sem sýna ársmeðalhita. Bláa súlan þar er kalda meðaltalið 1961-1990 (4,3°) og sú rauða er meðalhiti síðustu 10 ára (5,4°). Allra lengst til hægri er græn súla sem stendur fyrir meðalhitann í fyrra, 2013 (4,9°) sem var kaldasta árið í Reykjavík, það litla sem af er öldinni.

Spennan liggur í því hvert stefnir með þetta ár og þar koma tónuðu súlurnar tvær við sögu. Sú bláfjólubláa segir til um árshitann ef mánuðirnir sem eftir eru verða akkúrat í kalda meðaltalinu en sú rauðfjólubláa sýnir hver árshitinn verður ef restin verður jöfn meðalhita síðustu 10 ára. Fyrstu fjórir mánuðir þessa árs hafa allir verið yfir meðalhita síðustu 10 ára. Ekki munar miklu í febrúar og mars, en janúar og apríl voru talsvert hlýrri.

Meðalhitinn í apríl var 4,9 stig eða sá sami og árshitinn var í fyrra. Aprílhitinn var þar með einni gráðu fyrir ofan meðalhita síðustu 10 ára, tveimur stigum yfir meðalhita aprílmánaðar 1961-1990 og þremur stigum hærri en í apríl í fyrra. Samkvæmt mínum útreikningum er staðan eftir þrjá mánuði þá þannig að sé framhaldið reiknað út frá kalda meðaltalinu stefnir árshitinn í Reykjavík í 5,0 stig sem er 0,2 stiga hækkun frá síðasta uppgjöri. Sé framhaldið reiknað út frá síðustu 10 árum stefnir árshitinn í 5,7 stig og hefur sú tala hækkað örlítið frá því síðast. Ársmeðalhiti á bilinu 5,0–5,7 ætti því að vera líklegur en gæti endað neðar og gæti endað ofar. Fyrsti þriðjungur ársins lofar allavega góðu, maí er ennþá í mjög góðum málum og aldrei að vita nema sérlega hlýtt ár sé í uppsiglingu. Þó er engu að treysta, samanber árið í fyrra en þá voru nú reyndar bara tveir fyrstu mánuðirnir verulegu hlýir. Málin skýrast betur í næsta uppgjöri eftir mánuð.