Vindstigin endurskoðuð

Fyrir nokkrum árum var ákveðið að leggja niður gömlu góðu vindstigin en taka upp í staðinn mælieininguna metrar á sekúntu. Þessi skilgreining hefur sjálfsagt ýmsa kosti - er til dæmis nákvæmari en gamla vindstigakerfið. Hitt er annað mál að þegar vindafar ber á góma í daglegu tali þá notar fólk ekki tölur enda hafa fæstir almennilega tilfinningu fyrir því hvað vindur fer hratt í metrum á sekúntu talið. Fólk segir bara að það sé logn, dálítið hvasst eða jafnvel helvíti hvasst og það skilst. Gömlu orðin sem voru tengd vindstigunum gerðu þetta líka að vissu marki, samanber kul, stinningsgola og stormur en voru hinsvegar komin nokkuð til ára sinna og ekki alltaf skiljanleg nútímafólki. Flestum finnst t.d. það vera öfugmæli að rok skuli vera meira en stormur enda þekkja það fæstir þegar sjóinn tekur að rjúka upp í roki. Það fyrirbæri má þó gjarnan sjá t.d. í Kollafirði í mestu veðrunum eins og við höfum fengið að kynnast í norðanáttinni undanfarið.

Til að reyna að bæta eitthvað úr þessu ætla ég að koma hér með tillögu að nýju kerfi til að lýsa vindhraða sem miðast við málvitund nútímafólks. Gömlu heitin og vindhraði í metrum á sekúntu eru í sviga.

       0  Blánkalogn  ( Logn 0–0,2 m/s )

       1  Logn  ( Andvari 0,3–1,5 m/s )

       2  Bongó  ( Kul 1,6–3,3 m/s )

       3  Smávindur  (Gola 3,4–5,4 m/s )

       4  Dálítill vindur  ( Stinningsgola 5,5–7,9 m/s )

       5  Soldið hvasst  ( Kaldi 8,0–10,7 m/s )

       6  Leiðindavindur  ( Stinningskaldi 10,8–13,8 m/s )   

       7  Ansi hvasst  ( Allhvasst 13,9–17,1 m/s )

       8  Helvítis rok  ( Hvassviðri 17,2–20,7 m/s )

       9  Brjálað rok  ( Stormur 20,8–24,4 m/s )   

     10  Snarvitlaust rok  ( Rok 24,5–28,4 m/s )

     11  Alveg bilað  ( Ofsaveður 28,5–32,6 m/s )

     12  Ó-mæ-god!  ( Fárviðri > 32,6 m/s )

Dæmigerð norðanáttar-óveðurspá gæti samkvæmt þessu hljómað svona: „Ansi hvasst eða helvítis rok af norðri á landinu og jafnvel brjálað rok allra vestast. Hvessir enn meira um kvöldið með norðaustan helvítis- eða jafnvel snarvitlausu roki. Ó-mæ-god í verstu hviðunum.“

Með veðurspám í þessum dúr er ég viss um að óveðuspár fari ekki framhjá nokkrum manni.

Athugasemdir

[Sigurður Sigurðarson (IP-tala skráð) 2.11.2012 kl. 23:25]

Mér sýnist það ætla að verða bongó á sunndaginn og þetta ó-mæ-god gengið yfir, guði sé lof. Og ekki vildi ég búa úti á Seltjarnarnesi, þeim helv... rokrassi, enda er þar alltaf helv... rok! - Skilst þetta ekki alveg?

[Björn Emilsson, 2.11.2012 kl. 23:46]

Gott hjá þér frændi, mætti hafa Bingo í staðinn fyrir Bongo!! Eg held að fólk almennt geri sér ekki grein fyrir þessu millisekundum veðurstofunnar. Getur haft alvarlegar afleiðingar.

[Sindri Karl Sigurðsson, 3.11.2012 kl. 00:34]

Mér hefur nú dottið ýmislegt í hug en þetta er "brilljant".

Ó mæ god er kannski dálítið úr takti, en hitt fyrir neðan skilja allir. Kannski geðveikt væri síðasta orðið...

[Ásgrímur Hartmannsson, 3.11.2012 kl. 00:48]

Ég nota:

Logn.

Logn á smá hreyfingu

óvenju hraðskreytt logn

'eg ætla út og skoða þetta.

[Emil Hannes Valgeirsson, 3.11.2012 kl. 00:53]

Ég veit svo sem ekki hvaða orð fólk notar þegar það tekst á loft í 12 vindstigum en miðað við málþróun þá finnst mér „ó-mæ-god“ ekki ósennilegt, allavega meðal yngra fólks. Geðveikt rok er stundum talað um og gæti gengið, en annars getur „geðveikt“ líka átt við geðveikt gott veður, eða „gegt gott“ eins og farið er að skrifa það.

„Bongó“ er ágætlega þekkt veðurnýyrði og notað yfir blíðskaparveður og er stytting á bongóblíðu sem er ættað úr dægurlagatexta. Björn þú ert afsakaður vegna þess að þú hefur verið langdvölum erlendis.

[Emil Hannes Valgeirsson, 3.11.2012 kl. 00:54]

Já og svo getur lognið komið úr ýmsum áttum.

[Ágúst H Bjarnason, 3.11.2012 kl. 10:23]

Sæll Emil.

Stundum hefur mér fundist sem veðurfréttamenn nútímans kunni aðeins tvö orð: Logn og strekkingsvindur.  Þetta er því góð lesning fyrir þá Emil. 

Annars var langafi minn  Jón Ólafsson ritstjóri  í svipuðum hugleiðingum og þú árið 1906, sjá hér.

[Emil Hannes Valgeirsson, 3.11.2012 kl. 21:30]

Ágúst, í greininni segist höfundur hafa heyrt að Jón Ólafsson ritstjóri hafi verið fenginn til að ákveða nöfnin á vindstigunum gömlu. En þetta er fróðleg grein í „VEÐRINU“ sem er tvímælalaust besta tímarit sem gefið hefur verið út handa alþýðu.