Af veðurbörðum maímánuði

Nýliðinn maímánuður fær ekki góða umsögn veðurfarslega séð. Að minnsta kosti ekki hér á suðvesturhorninu sem var mjög áveðurs í ríkjandi vindáttum. Spurning er hversu slæmur mánuðurinn var sögulegu samhengi miðað við aðra maímánuði. Eins og ég hef stundum minnst á þá hef ég hef skráð niður veðrið í Reykjavík daglega með kerfisbundnum hætti allt frá því í júní 1986. Fljótlega komst ég að því að skráningarkerfið dugði ágætlega til að meta veðurgæði með því að meta veðurþættina fjóra: sól, úrkomu, hita og vind. Þannig fær hver veðurþáttur einkunn á bilinu 0-2 fyrir hvern dag. Dagseinkunnir geta þannig verið á bilinu 0-8 stig. Núllið er afleitt að öllu leyti og að sama skapi fær hinn fullkomni veðurdagur átta stig. Þegar meðaltal allra daga mánaðarins er reiknað út fæst mánaðareinkunn sem oftast er á bilinu 4-5 stig. Hitafar er stillt af með tilliti til árstíða þannig allir mánuðir ættu að vera samkeppnishæfir þótt sumarmánuðirnir standi reyndar almennt heldur betur að vígi.

En þá er komið að samanburði einkunna fyrir þá 32 maímánuði sem ég hef skráð. Niðurstaðan er afgerandi, svo lengi sem eitthvað er að marka þetta, en maí 2018 er versti skráði maímánuðurinn hjá mér, með einkunnina 3,5.

Þessi einkunnasamanburður er sjálfsagt ekki neinn stórisannleikur um veðurgæði mánaða og margt sem getur spilað inn í. Einkunnin 3,5 er ekki bara lakasta einkunn maímánuða frá upphafi skráninga minna heldur er þetta einnig í flokki verstu einkunna sem nokkur mánuður hefur fengið hjá mér. Reyndar var staðan enn verri langt fram eftir mánuði en fyrstu 20 dagana var mánuðurinn bara með 3 stig, en svo lága einkunn hefur enginn mánuður fengið. Verstar voru hvassar og kaldar suðvestanáttirnar sem beindu hingað köldu, óstöðugu lofti sem upprunið var frá köldum svæðum vestan Grænlands og sótti í sig él af öllum gerðum á leið sinni yfir hafið. Nokkur suðaustan-slagviðri gerði einnig í mánuðinum með öllum þeim lægðum sem heimsóttu okkur enda loftþrýstingur óvenju lágur.

Í mánuðinum voru reyndar allir veðurþættir neikvæðir. Sérstaklega úrkoman sem setti stórt strik í einkunn mánaðarins en eins og komið hefur fram var þetta úrkomumesti maímánuður í Reykjavík frá upphafi. Gamla metið átti maí 1989 sem oft er nefndur sem alræmdur leiðindamánuður. Hitinn var með lægra móti að þessu sinni þó mánuðurinn hafi ekkert verið alvarlega kaldur. Sama má segja um sólina sem var illa undir meðaltali en hefur stundum staðið sig lakar. Vindurinn skiptir sínu máli og dregur einkunn mánaðarins mikið niður hjá mér. Þetta með vindinn er reyndar dálítið vandamál því erfitt er að bera saman vindinn í Reykjavík í dag og fyrir 30 árum. Veðurstofan virðist allavega ekki ráða við það. Meðalvindhraði á Veðurstofutúni í maí 2018 var 4,6 m/s en í maí 1989 var vindhraðinn 6,1 m/s. Ef við hins vegar skoðum mælingar á Keflavíkurflugvelli þá var vindhraðinn núna í maí 7,3 m/s en var 6,5 m/s árið 1989. Ég vil allavega meina að dagar með strekkingsvindi hafi verið með mesta móti í Reykjavík þótt Veðurstofumælar hafi ekki náð að fanga allan þann vind.

Talandi um maí 1989 þá fékk sá mánuður hjá mér einkunnina 3,9 sem hefur verið lægsta maíeinkunn þar til núna. Úrkoman í maí 1989 var svipuð og í ár en sólarstundir voru um 40 klst. fleiri árið 1989. Heldur kaldara var árið 1989, en í sambandi veðurgæði þá breytir ekki öllu hvort hitinn sé 4,8 eða 5,7 stig. Vindurinn var sennilega meiri í grunnin núna heldur en í maí 1989, taki maður mið af athugunum frá Keflavíkurflugvelli, þar sem aðstæður hafa ekki breyst á sama hátt og á athuganastað í Reykjavík.

Verstu veðurmánuðirnir. Þótt maí 1989 hafi verið slakur þá kemst hann ekki á lista hjá mér yfir verstu veðurmánuðina frá upphafi minna skráninga en gæti ef til vill átt það skilið. Árið 1989 á þó sína fulltrúa enda er janúar 1989 versti mánuðurinn auk þess sem júlí 1989 er þarna líka. Maí 2018 er þarna kominn inn með sín 3,5 stig og er í félagsskap með jafnaldra sínum, febrúar síðastliðnum.

Listinn yfir verstu mánuðina lítur þannig út núna:

3,3  Janúar 1989
3,4  Febrúar 1992,  Desember 1995,  Nóvember 1993,  Desember 2004
3,5  Júní 1988,  Júlí 1989,  Janúar 1993,  Febrúar 1993,  September 2007,  Febrúar 2018,  Maí 2018

 

Athugasemdir

[Hermundur Sigurðsson (IP-tala skráð) 2.6.2018 kl. 23:46]

Það sem verr er, er að Atlantshafið virðist vera komið í neikvæðan AMO fasa að nýju og hlýindakaflanum sem byrjaði '95 þá væntanlega lokið.

http://cci-reanalyzer.org/wx/DailySummary/#sstanom

[Emil Hannes Valgeirsson, 3.6.2018 kl. 12:11]

Ég er ekki alveg svo viss um að hlýindaskeiði sé lokið, en ef svo er þá gerist það með allt öðrum hætti en þegar kólnaði hér um 1965 en sú kólnun byrjaði eiginlega með auknum hafís og kólnandi sjó austur af Grænlandi og síðan hér við land. Ef til vill vegna ferskjávarútrásar frá Norður-Íshafinu. Núna er hins vegar hlýr sjór ríkjandi hér norður af og mjög lítill hafís. Við Svalbarða er t.d. mjög lítill hafís miðað við meðallag og sjófært allan hringinn. Sú sjávarkólnun sem nú er til staðar í hafinu suðvestur af Grænlandi kemur hinsvegar úr vestri og tengist kalda loftinu sem við fengum meðal annars að kenna á núna í vor.