Af hafísbráðnun sumarsins

Sumarbráðnun hafíssins í norðri er nú í fullum gangi og samkvæmt venju mun hið árlega lágmark í hafísútbreiðslu eiga sér stað í september. Áhugasamir, eins og ég, eru auðvitað farnir að spekúlera í hvernig það lágmark verði í samanburði við fyrri ár. Þrátt fyrir að heill mánuður sé eftir af bræðsluvertíðinni þá er útbreiðslan nú þegar komin undir september-meðallágmark áranna 1981-2010, sem þykir þó varla sæta tíðindum - slík er breytingin frá því sem áður var.

Möguleiki á metlágmarki að þessu sinni er þó frekar tæpur því samkeppni við metlágmarkið frá árinu 2012 er mjög erfið enda má segja að allt hafi gengið upp það ár í átt til bráðnunar. Kortið hér að neðan sýnir hvernig hafísútbreiðslan leit út núna þann 7. ágúst en til samanburðar hef ég krotað inn línu sem sýnir met-septemberlágmark ársins 2012. Möguleikinn er þó kannski til staðar enda ísinn orðinn gisinn utan 2012-línunnar eins og sjá má.

Að þessu sinni var hafísinn óvenju fljótur að hverfa undan ströndum Síberíu þar sem miklir hitar réðu ríkjum fyrri part sumars. Öflugt og lífseigt hæðarsvæði var einnig yfir íshafinu í júlí með tilheyrandi sólskini sem gerði sitt til að vinna á ísnum og átti sinn þátt í hversu mikið útbreiðsla íssins dróst saman í júlí enda fór svo að útbreiðslan hafði ekki mælst minni áður í þeim mánuði. Í Beaufort-hafi norður af Alaska hélt ísinn hins vegar betur velli vegna ríkjandi vindátta þar. Öflugt lægðarsvæði tók sér síðan bólfestu á þeim slóðum undir lok júlí með tilheyrandi vindum sem rótuðu upp ísnum, gerðu hann gisinn án þess þó að útbreiðsla íssins hafi dregist saman að ráði. Þetta má meðal annars sjá á línuritinu hér að neðan sem sýnir útbreiðsluþróunina miðað við tvö valinkunn tímamótaár (2007 og 2012), auk tveggja síðustu.

Hvernig staðan verður í september mun svo bara koma í ljós en úr þessu fer töluvert að draga úr bráðnuninni eftir því sem sólin lækkar á lofti. Stór svæði sem snúa að Alaska og Beringssundi og einkennast af gisnum ís geta þó auðveldlega orðið íslaus áður en yfir líkur. Lokaniðurstaðan í útbreiðslu ræðst því aðallega af því hvernig veður og vindar leika um það svæði.

Endum þetta á öðru línuriti frá NSIDC sem sýnir hvernig meðalútbreiðslan í júlí hefur þróast frá upphafi nákvæmra gervitunglamælinga árið 1979. Nýliðinn júlí kemur þarna sérlega sterkur inn eins og sjá má.

Athugasemdir

[Ingibjörg Ingadóttir (IP-tala skráð) 8.8.2020 kl. 23:10]

Emil, Esjumyndin frá apríl í vor er einstaklega flott, með silfurgljáandi spegilsléttum sjónum. Þú þarft sannarlega ekki að afsaka hana. Sól í heiði gerir ekki endilega bestu myndirnar.

[Guðjón Bragi Benediktsson, 9.8.2020 kl. 13:36]

Sæll, gætir þú nokkuð birt kort sem sýnir áætlaða hafísútbreiðslu ca 100 ár aftur í tímann. Einhver gögn hljóta að vera til um það í leiðangursbókum heimskautafara og vísindamanna fyrri tíma?  Það væri gaman að fá þær upplýsingar til að vita hvað mikið er til í gróðurhúsafræðunum. 

kveðja, Guðjón B

[Emil Hannes Valgeirsson, 9.8.2020 kl. 22:17]

Guðjón, á þessari slóð er fjallað um hafísinn frá aldamótunum 1900. Meðal annars er þarna línurit yfir þróun rúmmáls. Upphafsár gervitunglamælinga hittir vissulega á visst hámark í hafísmagni, en það sem síðar hefur gerst á sér ekki hliðstæðu langt aftur í tímann, spurning bara hversu langt.

https://www.washington.edu/news/2019/08/08/more-than-100-years-of-arctic-sea-ice-volume-reconstructed-with-help-from-historic-ships-logbooks/