Af bráðnum Norðurpólsíssins

Nú þegar síga fer á seinni part sumars fara línur fljótlega að skýrast hvernig ísbreiðunni á norðurslóðum reiðir af þetta árið. Afkoma Norðurpólsíssins er auðvitað ein af táknmyndum hnattrænnar hlýnunar af mannavöldum en mismunandi viðhorf manna til þeirrar meintrar ógnar, endurspeglast óhjákvæmilega í mismunandi væntingum til komandi hafísslágmarks núna í september. Á meðan sumir mega vart til þess hugsa að hafísútbreiðslan nái nýjum lægðum í haust, vona aðrir heitt og innilega að ísinn bráðni sem mest, málstað sínum til framdráttar. Sjálfur verð ég að viðurkenna að ég er heldur spenntari fyrir meiri bráðnun en minni en ætla þó að reyna að hafa þessa umfjöllun sem hlutlausasta.

Á myndinni sem hér fylgir má sjá heimskautaísinn eins og hann birtist á síðunni Cryosphere Today og sýnir stöðuna þann 5. ágúst. Myndin er í sem eðlilegustum litum en á áðurnefndri síðu er einnig hægt að kalla fram litríkari kort sem sýna betur mismunandi þéttleika íssins. Í þessari litaútgáfu (low) er reyndar hætt við að gisnustu svæðin skili sér ekki nægilega og komi út sem opið haf, samanber kvarðann niðri. Rauðu og bláu línurnar eru viðbót frá mér og sýna lágmarksútbreiðslu íssins síðustu tvö ár en þau skera sig nokkuð úr fyrri árum hvað lágmarksútbreiðslu varðar og þá sérstaklega árið 2007.

Miðað við að það er bara um mánuður eftir af aðal bráðnunartímabilinu er frekar ólíklegt að lágmarksmetið frá 2007 endurtaki sig í ár, enda má kannski líta svo á að hafíslágmark þess árs hafi verið dálítið á undan sinni samtíð. Lágmark eitthvað svipað því sem var 2008 er hinsvegar líklegra enda er útbreiðslan nú álíka mikil og á sama tíma í fyrra.

Það vantar lítið uppá að norðaustur-siglingaleiðin sé opin, enda mun minni ís þar en á sama tíma og undanfarin ár. Hinsvegar er spurning hvort norðvesturleiðin opnist en hún liggur um Kanadísku eyjarnar þar sem enn er talsverður ís samkvæmt gervitunglamyndum.

Línurit eins og hér að neðan eru ágæt til að átta sig á samanburði við fyrri ár (rauða línan er 2009). Þarna sést vel hve krítískur tími er framundan, eitthvað hefur hægt á bráðnuninni síðustu daga og því ekki hægt að fullyrða að lágmarkið fari mikið neðar ef miðað er við árin 2002-2006. Hinsvegar er ísinn það þunnur í dag að áframhaldandi bráðnun mun að öllum líkindum hafa talsverð áhrif á útbreiðsluna. Segi ég að minnsta kosti.

- - - - - 

Til frekari fróðleiks er hér nýlegt yfirlit frá Bandarísku hafísstofnuninni: http://nsidc.org/arcticseaicenews/

og frá sjónarhorni „efasemdarmanna“ má eins og oft áður benda á bloggsíðuna: Watts Up With That

Athugasemdir

[Sveinn Atli Gunnarsson, 7.8.2009 kl. 00:42]

Þessi ís liggur á okkur eins og mara ef marka má færslur okkar sem nánast eru settar inn á sama tíma...

[Sigurður Þór Guðjónsson, 7.8.2009 kl. 00:42]

Ef ég má lýsa yfir minni auðmjúku skoðun þá vona ég bara að ísinn bráðni allur sem fyrst. 

[Einar Sveinbjörnsson, 7.8.2009 kl. 01:05]

Of snemmt held ég enn að spá af viti í ísþekjuna í lok sumars. Um fimm til sex vikur eru eftir af tímabili leysingar.  Því var slegið upp á erlendum fréttamiðli í síðustu viku að bráðnunin við norðurpólinn næmi svo og svo miklu vatnsmagni og sett í samhengi við tölur heima fyrir og gefið í skin að allt væri í voða. Hvert sumar er nefnilega hratt tekið út af ísreikningnum (ekkert Ice-save þar), en að sama skapi bólgnar innistæðan hratt í frostum haustsins þarna norðurfrá.  Af þeim undrum eru hins vegar sjaldnast sagðar fréttir.

Sínuslaga línuritið frá Cryospheretoday og þú birtir Emil, sýnir sveifluna mætavel. 

Ég kalla það loftslagstúrisma þegar fólk sækir í það að "verða vitni" að auknum gróðurhúsaáhrifum með því að sjá ísstykki falla í sjó fram á Grænlandi í júlí eða ágúst. Skemmtiferðaskipin sem hér koma við eru flest á höttunum eftir slíku, sem er jú hvað sem öðru líður stórfenglegt sjónarspil náttúrunnar, rétt eins og ísfossinn í Morsárjökli.

[Loftslag.is, 7.8.2009 kl. 11:10]

Já, ég hef fylgst með þessu af áhuga síðustu vikur og verið með ótímabærar spár um að jafnvel verði slegið met. Það getur margt gerst þessar vikur sem eftir eru af bráðnuninni, það verður áhugavert að sjá hvernig lokaútkoma sumarsins verður.

[Ágúst H Bjarnason, 7.8.2009 kl. 11:13]

Ég kann vel að meta góð sumur og milda vetur og vona því að hlýindin haldist sem lengst

[Emil Hannes Valgeirsson, 7.8.2009 kl. 11:58]

Það má kannski segja að þessi bloggfærsla sé hálfgerð „ekkifrétt“ því það sem skiptir máli mun gerast í september.

Við hér á Íslandi viljum yfirleitt sjá sem minnstan hafís enda hefur hann áhrif á hitann hér á landi, hinsvegar má þó oft greina óskhyggju í báðar áttir, sérstaklega í umræðum á erlendum vefsíðum.

[Loftslag.is, 7.8.2009 kl. 12:55]

Að sjálfsögðu er þetta grafalvarlegt mál, fyrir alla jarðarbúa.

[Sveinn Atli Gunnarsson, 7.8.2009 kl. 19:39]

Það er ómögulegt að vita hvernig þetta endar, en væntanlega verða ekki slegin met í ár og mín spá er að ísþekjan gæti orðið svipuð og á síðasta ári. Það sem mér þykir athyglisverðast er sú breyting sem orðið hefur í aldurssamsetningu íssins á síðustu árum, þar sem minna er af eldri ís (svokölluðum multi year ice), sbr. frétt frá Nasa, og sjá einnig bloggfærslu hér.

[Örn Johnson ´43 (IP-tala skráð) 10.8.2009 kl. 01:34]

Af hverju lepur þú upp vitleysuna að hlýnun sé af mannavöldum. Sannaðau það og berðu saman við önnur hlýindisskeið í sögu þessarar jarðar.  Hlýnun kemur sér vel fyrir England, þá deyja færri úr kulda á hverjum vetri.

[Emil Hannes Valgeirsson, 10.8.2009 kl. 08:47]

Ég er ekki að lepja neitt upp hér og ætla ekki að fara að sanna eitt eða neitt, en það eru vísindamenn sem halda þessu fram, þótt ekki séu allir alveg sammála. Hlýnun af náttúrulegum orsökum í fortíðinni útilokar ekki hlýnun af mannavöldum í dag og þetta með hversu margir deyja úr kulda á Englandi, sé ég ekki að skipti máli hnattrænt séð.