Ísland hefur færst í norður um 32 cm

Ég rakst á sérstaka frétt nú á dögunum þar sem talað er um að sterkir sunnanstormar síðastliðinn vetur hafi haft þau áhrif að landið okkar hafi færst til á grundvelli sínum og sé nú eilítið norðar en það var áður. Þetta mun hafa uppgötvast með nákvæmum gervitunglamælingum á vegum NASA og þykir mjög sérstakt því aldrei áður hefur orðið vart við að svo stór eyja hafi færst til sem þessu nemur vegna sterkra eindreginna vinda. Áður er vitað að smærri eyjar hafi færst lítillega til vegna vinda en sú færsla hefur þó verið tímabundin og yfirleitt gengið til baka þegar um hægist eða vindáttir snúist til hefðbundnari átta.

Ísland er auðvitað engin smáeyja og það þarf náttúrulega mikið að ganga á til að færa landið um þessa 32 cm sem talað er um. Síðasti vetur var óvenju stormasamur en ofan á það bætist að mestu veðrin voru oftast af suðri á meðan norðanáttirnar heldu sig að mestu til hlés. Það sem gerir Ísland viðkvæmari fyrir þessum vindfærslum er sú staðreynd að jarðskorpan hér er þunn og má segja að landið fljóti ofaná deigu undirlagi. Þetta á ekki við um flest önnur lönd og eyjar sem hvíla ofan á mun þykkari skorpu. Bretlandseyjar sitja til dæmis á þykkri meginlandsskorpu og eru því fastari fyrir gagnvart sterkum vestanvindum sem þar ríkja, oft mánuðum saman.
Þessi tala 32 sentímetrar er ekki alveg jöfn fyrir allt landið. Færslan mun vera mest á suður- og vesturhluta landsins eða um 39 cm á meðan Austfirðir hafa „einungis“ færst til um 22 cm. Þetta er að mestu óháð eðlilegri gliðnun landsins af jarðfræðilegum ástæðum en vissulega geta atburðirnir í Bárðarbungu haft eitthvað að segja, en sú færsla er allt annars eðlis.

Nú er spurning hvert framhaldið verður. Ef norðanáttirnar ná sér á strik á ný er vel líklegt að landið færist til baka í sínar réttu skorður en fari svo að sunnanstormarnir herji áfram á okkur næsta vetur er talið líklegt að þessi tilfærsla sé varanleg og geti jafnvel aukist, eftir því sem vísindamenn segja. Við getum þó verið nokkuð róleg, Ísland er ekkert á leiðinni norður á norðurpól – allavega ekki á meðan lifum.

Viðbót 2 apríl: Þessi bloggfærsla var birt 1. apríl og eins og margt annað á þeim degi er þetta ekkert nema endemis uppspuni frá mér sjálfum.

Athugasemdir

[Erlingur Alfreð Jónsson, 1.4.2015 kl. 09:25]

Mikill er máttur Kára!

En á þessu geta þó verið fleiri skýringar. Ég tel vel hugsanlegt að minnkandi styrkur Golfstraumsins og samsvarandi aukning Austur-Grænlandsstraumsins vegna hraðrar bráðnunar Grænlandsjökuls muni líka hjálpa til við að vinna gegn þessum óæskilegu áhrifum sterkra sunnanvinda líðandi vetrar.

Áhugavert verður því að sjá mælingar NASA að ári liðnu eftir að endurnýjun bandaríska GPS-kerfisins lýkur, og ekki síður samanburð mælinga sem notast við gögn frá hinu frábæra rússneska GLONASS kerfi, en eins og allir vita notast Bandaríkjamenn við fet, en Rússar við metrakerfið sem er mun nákvæmari mælieining. Það gæti líka skýrt muninn á á minni færslu austurhlutans.

Svo er hugsanlegt að ekki verið rétt reiknað þegar breytt var úr fetum í metrakerfið við ritun fréttarinnar. Það væri ekki í fyrsta sinn sem svoleiðis skolast til.

Góðar stundir!

[Ágúst H Bjarnason, 1.4.2015 kl. 10:15]

Ég hef grun um að ástæðan fyrir þessari færslu sé hið mikla álag sem túristar hafa valdið á suðvesturhorninu. Það munar um minna.  Eitthvað hlýtur að láta undan. Gosið í Holuhrauni er til merkis um það...

[Emil Hannes Valgeirsson, 1.4.2015 kl. 14:38]

Ég er nú ekki viss með túristaáhrifin varðandi tilfærsluna en einhver gæti kannski reiknað út farg-áhrif vegna aukins fjölda ferðamanna á suðvesturlandi. Nýjar hótelbyggingar hljóta þar einnig að vega þungt.

Svo er spurning með sjávarstraumana. Þeir sem slíkir valda sennilega ekki mikilli tilfærslu en eitthvað gæti brimið haft að segja. Væntanlega hefur verið nóg að því sunnanlands í vetur.

[Stefán Þ Ingólfsson, 1.4.2015 kl. 16:23]

Eru þá Vestmannaeyjar ekki á leiðinni í land, þær hljóta að færast hraðar nágranninn stóri.

[Emil Hannes Valgeirsson, 1.4.2015 kl. 17:10]

Á endanum gera þær það, og verða þá væntanlega nefndar Landeyjar.